Во новиот предлог-закон на Министерството за образование и наука (МОН), кој е достапен на ЕНЕР, со кој се предвидува дигитализација на книгите, никаде не пишува дека учениците од четврто одделение во основното училиште имаат можност да изберат дали ќе учат со дигитални или печатени книги, и покрај фактот што тоа го најави министерката Мила Царовска. Ова предизвика забуна и полемики во јавноста, а Министерството за образование и наука (МОН) гарантира дека во никој случај нема да дозволи ниту еден ученик да остане без книги, без оглед дали се во електронска или во печатена форма, пишува Порталб.мк.
Во јавноста продолжуваат полемиките по најавата за дигитализација на книгите во основното и средното образование. Загриженоста се однесува на фактот дека предлог-законот предвидува учениците до трето одделение да учат со печатени книги, додека од четврто одделение до крајот на средното училиште треба да учат со дигитализирани книги, без можност за избор.
МОН и министерката Мила Царовска претходно ветија дека учениците ќе можат да бираат дали сакаат да учат од печатени или дигитални книги.
„Важно е сите граѓани со ова законско решение да имаат можност за избор помеѓу печатени или дигитални учебници. Она што е важно е дека на овој начин ќе можеме да ја приближиме содржината до новата генерација ученици кои живеат во дигиталниот свет, сакале ние или не. Прекин, прекин, прекин… Вие самите се обидувате да наметнете поим што не постои. Прекин не постои, во законот за прв пат, апсолутно се гарантира пристап до аудио верзија, Брајова верзија, дигитална колаборативна верзија и печатен учебник и тоа е законското решение. Пристапот е комбиниран и тој пристап постои во светот, ништо ново, ништо значајно, не го измислуваме ние“, рече Царовска.
Сепак, ова не е вклучено во предлог-законот што е достапен на ЕНЕР, односно не се предвидува можност за избор:
- Член 5, став 3: Ученици од основно училиште, од четврто до деветто одделение и ученици во сите средни училишта користат книги во дигитална форма и едукативен и дидактички материјал во електронска форма.
Загриженост за дигитализацијата на книги
Наставникот во ОУ „Имри Елези“, Митат Шаќири, вели дека кон оваа реформа во суштина не треба да се спротивставуваме, туку дека треба да се направат анализи.
„Несомнено, ваквите проекти треба да се засноваат на претходни анализи, а тоа ни го овозможува оваа пандемиска состојба од која можеме да добиеме статистички податоци за тоа колкав процент ученици се вклучени во наставниот процес. Колку ученици не поседуваат компјутерска опрема? Колку училишта немаат стабилна електрична енергија и интернет? Која е социјалната структура на населението? Колку се тие во можност да ги одржуваат уредите? Мислам дека реформата во суштина не треба да се спротивставува ад-хок, но не и да се примени по секоја цена оваа учебна година. Значи, институциите одговорни за овие прашања треба да бидат вклучени и да дадат свое мислење, а потоа да се донесе одлука за овој проект. Значи, мора да имаме одржливо образложение за реализација на овој проект и да бидеме сеопфатни без никакви дискриминаторски елементи“, вели наставникот Шаќири за Порталб.мк.
Ученичката Беса Сејдиу оценува дека за дигитализацијата на книгите треба да се прашаат учениците.
„Ако дигитализацијата на книгите, не е присутна во најразвиените земји, кај нас не треба да се разгледува ниту како алтернатива за планирање на нејзината реализација. Не само што треба да има опција да бираме дали сакаме традиционални или дигитализирани книги, туку мислам дека треба да има соработка помеѓу Министерството за образование и учениците, преку разни истражувања, така што секоја нова одлука треба да е прифатлива и подостапна за нас учениците, вели за Порталб.мк, Сејдиу ученичка во „Панче Караѓозов“.
МОН ветува дека училиштата ќе обезбедат книги за учениците кои сакаат да учат со печатени книги
Образованието е загарантирано право за секој ученик и ние го обезбедуваме и надградуваме, велат од Министерството.
- Во членот 18 став 8 се вели: За ученици кои се од социјално ранливи семејства и немаат опрема за учење од дигитални текстови од член 2 став (1) точка 2 на овој закон, како и за ученици на кои им е потребна опрема и / или помошна технологија, училиштето е должно да обезбеди услови за секој ученик да има пристап до употреба на учебник.
„Доколку е во интерес на ученикот да ја користи печатената форма заради остварување на најдобри резултати, тоа ќе го овозможи училиштето. Доколку некој ученик сака, но не е во можност да користи дигитални книги, училиштето ќе биде должно навремено да најде ИТ опрема, за што веќе се прават планови и подготовки за секое училиште, библиотеките се опремени со релевантен број таблет компјутери“, објаснуваат за Порталб.мк од МОН.
Тие додаваат дека во Законот е истакнато дека за учениците од социјални семејства кои немаат опрема за учење од дигитални книги, но исто така и за учениците на кои поради попреченост им е потребна опрема или технолошка помош, училиштето е должно да обезбеди услови за секој ученик да има пристап до употреба на книгата. Во меѓувреме, за електронски уреди, училиштето исто така ќе обезбеди техничка помош за нивно одржување.
Учениците кои ќе добијат таблети ќе можат да ги користат дома
Претходно, министерката Царовска во емисија на ТВ21, истакна дека има обид дебатата за дигиталните книги да се исфрли од колосек.
„Дигиталната книга ќе биде поставена на електронски уреди и ученикот во неговиот дом нема да мора да има интернет, значи ќе може да ја користи без интернет. Учениците кои ќе добијат таблети ќе можат истите да ги користат дома. Но, да не заборавиме дека има група ученици кои дури немаат пристап до електрична енергија во своите домови, а годинава се покажа дека имаме дури 1.300 такви ученици. За овие ученици тие ќе овозможат пристап до дигиталниот уред во училиштето, но од друга страна и опција за печатена книга што ќе ја добијат од училиштето“, рече министерката Царовска.
Според МОН, најважниот аспект на дигиталните книги се придобивките што се обезбедуваат за учениците – повеќе мултимедијални содржини што се интересни за следење, стекнување практично знаење, инклузивност односно пристап до книги за ученици со оштетен вид, можности за годишно ажурирање, така што содржините нема да станат застарени и слично.
Инаку, дигитализацијата на учебниците покрена разни полемики. Претседателот на Сојузот на средношколци, Бленди Ходаи, иако не го организира бојкотот, претходно рече дека не се против дигитализацијата, но дека тоа е тежок процес за нашата земја, што го видовме за време на пандемијата и онлајн наставата. Во меѓувреме, некои мислат дека дигитализацијата ќе ги направи децата позависни од технолошките уреди. Сепак, МОН проценува дека тоа не е тренд, туку реална потреба на учениците.
