Невладините организации Гоу Грин и коалиција 02 реагираат на четирите предлог-измени во законите за отпад кои се доставени до Собранието на РСМ во скратена постапка. Тие реагираат на измените што се предлагаат во законите за управување со отпад, кои во пакет беа донесени од парламентот во септември 2021 година. Предлозите доаѓаат од ДУИ, ЛДП, ВМРО-ДПМНЕ и Министерството за животна средина и просторно планирање.
Собранието ги усвои шесте закони за управување со отпад што ги бараше ЕУ
На иницијатива на партијата ДУИ, доставен е предлог на закон за изменување на Законот за управување со електрична и електронска опрема и отпадна електрична и електронска опрема, велат невладините организации.
„Со овие измени се предвидува поместувања на роковите за собирање на овој тип на отпад од 2028 на 2042 год. за 65% од пуштената опрема на пазар, намалување на плаќање на надоместокот за управување со отпадната опрема за 50% и дополнителни 30%, односно 10% зависно од категоријата на производот. Со ова сметаме дека нема да се овозможи адекватно управување со овој отпад од страна на колективните постапувачи и ќе се пролонгира за скоро 15 години соодветното собирање на овој отпад“, потенцираат од Гоу Грин и коалицијата 02.
Не знаеме колкави количества на електричен и електронски отпад завршува на депониите [инфографик]
Невладините реагираат и на иницијативата на партијата ЛДП за доставениот предлог на закон за изменување и дополнување на Законот за проширена одговорност на производителот за управување со посебните текови на отпад.
„Со дел од предлог измените ќе се создаде монополизирање на пазарот, појава на нелојална конкуренција и ставање во тешка позиција на помалите колективни постапувачи. Можно е да се предизвика цепкањe на пазарот и појава на нестабилни (фантом) правни субјекти кои не се одржливи, кои ќе егзистираат неколку години и ќе го нарушат пазарот и предизвикаат нелојална конкуренција и ќе го отежнат процесот на имплементација на воспоставување на одржлив интегрален и стабилен систем на управување со посебни текови на отпад“, велат невладините организации.
Од Гоу Грин и коалиција 02 реагираат и на иницијативата на Министерството за животна средина и просторно планирање за предлогот на закон за изменување на законот за управување со дополнителни текови на отпад.
„На барање на компаниите кои пуштаат масла на пазарот и со измената се намалува надоместокот за управување со отпадните масла за 50%. Предложената промена на надоместокот (намалување за 50%), значи многу помалку средства за поставување на системот, кој има голем ризик да не биде функционален и да не се исполнат целите. Тоа значи дека ќе продолжи отпадното масло да се отстранува неправилно, неорганизирано, да се користи за греење, горење односно нема да се намали значително негативното влијание врз животната средина“, реагираат невладините организации.
Од Гоу Грин и коалиција 02 реагираат и на иницијативата на ВМРО-ДПМНЕ за предлогот на закон за изменување и дополнување на Законот за управување со отпадот. Со овој предлог се предвидува поместување на роковите за 3 години за носење на Правилникот за тарифи за отпад и плаќањето на тарифата за отпад и за 3 и пол до 4 години за усогласување на други закони во врска со надлежностите на Регулаторна комисија.
„Роковите беа пробиени одамна и редно е да се донесе и Правилникот и усогласувањата без одлагање. Каде е проблемот? Моменталната законска регулатива, донесена во септември 2021 година (која е усогласена со законодавството на ЕУ во областа на управувањето со отпад) беше поздравена како успешна и реална. Притисокот е сега, бидејќи после 3 години дојде време за имплементација на одредени членови на законите кои на одредени страни не им одговара“, алармираат невладините организации.
Најголем дел од ѓубрето лани завршило на депонија, селекцијата учествува само со 18,3% [инфографик]
Тие додаваат дека предложените законски измени не се ни малку во насока на итно решавање на предизвиците со отпадот, туку токму напротив, олеснување на производителите на отпад, односно загадувачите.
Од Гоу Грин и коалицијата 02 бараат поднесителите на предлог-измените да ги повлечат своите предлози час поскоро, а сите измени да бидат консултирани и со граѓанскиот сектор.
„Процедури кои набрзина и кои по скратена постапка се носат, без транспарентен процес и јавна консултација како што и налага Архуската конвенција, значи само прекршување на основните демократски начела и дополнително загрозување на животната средина, а со тоа и квалитетот на живот за македонските граѓани“, потенцираат невладините организации.
