Лира Бојку, писателка која уште од рана возраст покажа посебен афинитет кон книжевната и ликовната уметност во интервју за Порталб.мк истакна дека нејзината љубов кон пишувањето, читањето и книгите растеле заедно со неа. Напишала многу книги, а две се преведени на странски јазици, додека од сопствените книги ја издвои последната книга со наслов „Сакав да ти кажам“ каде ја опишува битката на љубовта, книга што исто така ќе биде објавена на два јазика.
„Сакам здрава, смела младина која се бори за правото, се бори да ги оствари своите цели и соништа… но со работа, труд и знаење…“, беше нејзината порака за младите во ова интервју.
Кога започнавте да го објавувате вашите творби и да ја покажете вашата љубов и способност за пишување?
-Уште како мала сум покажувала посебен афинитет кон книжевната и ликовната уметност. Љубовта кон книгите, читањето, албанскиот јазик и литературата, пишувањето, веројатно се родени и пораснале со мене. Се разбира, првите творби беа во основно училиште во форма на стихотворби и поезии, а потоа со текот на годините страста за пишување и убавиот збор се култивираше сé повеќе, и да се посветам посериозно кон прозата или кратките раскази. Со текот на времето, голем број раскази започнав да ги објавувам во портали и книжевни списанија, а еден од порталите беше и Порталб, кој отворено ме пречека за да ги обележам моите први чекори во литературата. Забележав дека интересот на читателите е доста голем, тие посакуваа и сакаа да извадам на виделина книга, па дојде до мојата прва книга „Црвените чевли“ (2015) за да продолжам со втората „Љубов во машина за перење“ (2017 година), обете збирки на приказни со љубовна тематика.
Која од твоите книги би ја издвоила најмногу и зошто?
– Не е толку лесно и едноставно да се одговори на ова прашање. Мислам дека секое дело на еден творец има своја вредност, тежина, посебно значење. Со „Црвените чевли“ ги направив моите први чекори во литературата, така што ги ценам овие „чевли…“ и ги чувам во плакарот на моето срце. Потоа „Љубов во машина за перење“ исто така има своја вредност, специфики и значење за мене. А, сега веќе има над 45 приказни и исто толку карактери, и јас ги сакам сите ликови во мојата книга, тие се состав или композиција на имагинарни ликови, но и покрај сè тие имаат срце, имаат длабочина и честопати како да заживуваат во мојата фантазија се смеам, страдам и сочувствувам заедно со нив. Ги сакам тие приказни, тие инспирации и сите тие денови и ноќи сама пред белата хартија, сè додека истата не поцрнуваше од буквите.
И, ако морам да издвојам, тогаш ќе застанам на мојата следна или последна книга која е при крај и ќе има наслов „Doja të të them“ („Сакав да ти кажам“). Во оваа книга сум и авторка и преведувачка затоа што оваа книга со раскази ќе се издаде паралелно на албански и македонски јазик. Повторно е битката на љубовта, но овој пат малку поинаква. Овој пат се обидов да допрам до прашања, тешкотии, стравови присутни во односите на луѓето во текот на животот и во вистината на општеството во рамки на која ние постоиме. Симбиоза на пријатното и грдото, убавото, трагедијата и среќата. Понекогаш едната, некогаш другата и понекогаш сите заедно. Јас како писателка сакам читателите на моите книги не само да разберат нешто со разумот, туку и да го чувствуваат.
Сте учествувале на многу книжевни настани дома и во странство, на кои настани сте ги доживеале најубавите искуства, споменете некои од нив?
– Литературните средби и настани каде се слуша и чита убавиот збор и каде се среќавате и се дружите со писатели, поети, творци и читатели се секогаш посебни за мене. И кога веќе говорам за импресиите би ги споменала тие од мојата последна книжевна средба што се одржа во Истанбул. Настанот „Вечер на балканската поезија“ или „ Balkan Şiir Gecesi “ се одржа на 31 октомври годинава, во организација на здружението „Копру“ во соработка со Турското здружение на писатели – огранокот во Истанбул. Бев поканета како писателка Албанка додека учествуваа други познати писатели од други националности од Северна Македонија, како и турски писатели од Турција и секој рецитираше на мајчин јазик. Во рамките на оваа организација реализиравме и средби и посети на Фондацијата за турска литература, Турската фондација „Румели“, разговори со познати и реномирани професори, писатели и лингвисти. Мислам дека „Копру“ (Мост) со овој достоинствен настан беше поврзувачки мост за да се запознаат и зближат писателите од Северна Македонија и Турција преку уметноста и пишаниот збор.
Колку читатели ги сакаат вашите книги, кои се нивните коментари?
– Драго ми е што посебно младите читатели, со задоволство ги читаат моите приказни уште од првите публикации, и кои ми пишуваа дека им се допаѓаат моите приказни и што се нашле себе си во нив или како да сум ги напишала за нив или дека на некој начин сум им помогнала. Да се биде во можност да допреш и да истражиш нечиј живот, животот на некого што дури и не го знам, мислам дека е неверојатна работа. Потоа посебно е чувството кога ќе сретнеш некого случајно и ќе ти каже дека ја чита твојата книга и дека ја носи во чанта. Или уште подобро да ги направиш твоите читатели пријатели. Јас веќе имам многу добри пријателки, читателки што ги имам запознаено и сретнато токму благодарение на моите книги
Да го споменеме и фактот дека вашата книга е преведена на странски јазици. За сите оние кои знаат, на кој јазик е преведена и како дојде до тоа?
– Мојата трета книга (прва на македонски јазик) е „Љубовта на генерал Ш.“ Оваа книга е превод на моите две гореспоменати дела на македонски јазик (објавено од Матица македонска, 2018) односно тоа е збирка раскази. После одекот на моите книги на албански јазик, добив покана од издавачката куќа Матица, дека е време да настапам со книга пред македонската јавност или читателите. Соработката беше доста добра, тие ме пречекаа со професионализам, топлина и направија многу достоинствена промоција на моето дело. Неодамна, пред две недели, дел од моето творештво беше преведено на унгарски јазик, при што беше објавена книгата под наслов „Visszaszámlálás“ („Броење“), која беше промовирана во Будимпешта на 27 октомври 2020 година. Таа вечер пред унгарските читатели и издавачки куќи беше промовирано моето дело и од тројца познати македонски прозаисти, а нè претстави како „Генерација на млади писатели/прозаисти кои внесоа нов дух во македонската проза“ и ова секако претставува чест за мене. Инаку, моите раскази и песни станаа дел од неколку антологии и збирки на албански, македонски и турски јазик.
Каква порака би им дале на младите во ова интервју?
– На младите секогаш ќе им порачам да читаат и учат, да учат многу, секој ден се повеќе и повеќе, да се образуваат. Прво да научат да зборуваат и пишуваат на стандарден албански јазик, а потоа да научат и странски јазици. Сакам здрава, смела младина која се бори за правото, се бори да ги оствари своите цели и соништа… но со работа, труд и знаење…
