fbpx

Ана Чоловиќ Лешоска: Гасоводот преку Водно не смееше да се гради

-

Центарот за истражување и информирање за животната средина „Еко свест“ последниве години е инволвиран во следењето на состојбата со аерозагадувањето, во работата на Интерсекторската група за справување со загадувањето. Со извршната директорка на оваа граѓанска организација, Ана Чоловиќ Лешоска зборуваме за Планот за чист воздух, гасификацијата, за загубените години за екологијата

Владата излезе со План за чист воздух, пред тоа имаше план со 39 барања на „О2 Коалицијата“, но и „Еко Свест“ имаше објавено своја стратегија за справување со аероагадувањето. Многу планови, а каде е реализацијата?

-„Еко Свест“ од 2014 година, со поддршка на „Го Грин“, „Аналитика“, „Фронт“, и  „Македонски зелен центар“ изготви План за управување со аерозагадувањето кој влезе во изборните програми на кандидатите за градоначалници. Листата на „О2 Коалицијата“ содржи барања кои не се однесуваа само на аерозагадувањето, меѓу нив и да се престане со прскањето на улиците со калциум магнезиум ацетат бидејќи немало ефект, што сметаме дека е погрешно, бидејќи ако се применува правилно, го намалува загадувањето за 14 проценти. Важно е што власта конечно сфати дека загадувањето не е локален туку национален проблем и го вброи меѓу свои приоритети за решавање, а дел од нашиот план влезе и во програмата на Владата за чист воздух.

Впечаток е дека Владата премногу се фокусира на загадувањето од домаќинствата, а штетните емисии кои потекнуваат од индустријата се некако занемарени.

– Истражувањата покажаа дека најголем дел од ПМ10 честичките сепак потекнуваат од согорувањето на дрва, додека во лето штетните емисии потекнуваат и од градежништвото и индустријата. Она што со програмата на Владата всушност се таргетира е сиромаштијата, кој ги принудува луѓето да се греат со несоодветни енергенси, нешто што ниедна влада досега не сакаше да го признае дека постои. Никој досега не се занимавал со тнр.енергетска сиромаштија. Кога некој нема за леб, секако прво ќе гледа стомакот да го наполни, а потоа да се грижи со што се грее и дали тоа нешто загадува и го загрозува неговото и здравјето на другите. Сега е предвидено субвенционирање на начин предност да имаат загрозените социјални категории, место, како досега, субвенциите да ги добиваат и оние на кои не им се неопходни.

Го нема ни аспектот на користење на обновливи извори.

-За нас е прифатливо тоа што е ставен акцентот врз енергетската ефикасност. Најпрво е важно да се зголеми искористеноста на енергијата што се троши за загревање на домовите. Засега барем загревањето со струја добиена со фотоволтаици е скапа работа за едно просечно семејство…

Мислев на макро-ниво, не на ниво на домаќинства.

– Националната Стратегија за енергетика што ја изготвува МАНУ ќе излезе некаде во средина на јануари и од она што јас го имам како информација во неа процентуалната застапеност на обновливите извори на енергија е многу повисока од „најзелените“ варијанти на претходната Стратегија. Стратегијата, значи, не предвидува нов јаглен, но прашање е дали Владата ќе ја прифати или ќе каже – „сакаме нова термоцентрала“. Се надевам дека тоа нема да се случи.

Дали гасификацијата е еколошко решение за загадувањето, па и по цена на уништување на природата, каков што е случајот со Водно?

– Ние сме против гасификацијата и гасот како фосилно гориво. Прво-Македонија многу доцни со гасификацијата. Европа одамна е гасифицирана и тие наголемо поминуваат на обновливи извори, а ние парите што ќе ги дадеме за гасификација сега ќе бидат неповратно загубени за инвестирање во обновливите извори. Гасификацијата не значи и енергетска независност, напротив, стануваме зависни од Русија. Еко Свест имаше порадикален став во поглед на прашањето на изградба на гасовод преку Водно – ние ќе баравме гасовод воопшто да не се гради! Парите земени како кредит за изградба на гасоводот и онака веќе речиси беа потрошени за друга намена – за поддршка на буџетот место за гасоводот. Занемарен е факторот –безбедност. Гасовод на врв на планина, над метропола, е огромна опасност. Кој гарантира дека за 10-15 години, како резултат на кородирање или недоволно совршено заварени цевки – нема да се случи експлозија на гасовод кој е под притисок? Гасоводот среде планина и вегетација, на тешко пристапен терен, кој, патем, има косини кои го ја проблематизираат самата негова функционалност?!? Како е можно за еден потенцијално опасен објект да не е направена анализа на ризиците??

Дали екологијата и справувањето со загадувањето ќе биде нешто на што ќе заглавиме кога ќе се отвори поглавјето за екологија во идните преговори на Македонија со ЕУ?

– Ќе заглавиме. Скринингот за Поглавјето 27 почнува во јуни до каде сме со имплементација на европската регулатива во нашето законодавство. Во овој сектор законската регулатива мора да се комплементира со огромен број на инвестиции во инфраструктура- сега немаме пречистителни станици, немаме депонии, немаме селекција на отпад, мониторинг системите потфрлаат. За 27 години не успеавме да ги изградиме основите и ова поглавје најмногу ќе не закочува во преговорите бидејќи едноставно толку многу мора уште да се сработи и да се надоместат загубените години.

Нашите вести во вашето сандаче

Секој ден во 17 ч. добивајте ги вестите од Новинската агенција Мета директно на вашата електронска адреса.

Ве молиме одберете на кој начин сакате да добивате информации од нас:
Можете да се отпишете од оваа листа преку линкот на крајот од нашите пораки.

ДИК: Jавен увид и промени во избирачкиот список може да се прават до вечерва на полноќ

Апелираме до граѓаните дека јавниот увид во Избирачкиот список како и промена, запишување и бришење на податоци ќе може да се направи уште денес, 18 март, до 24 часот, соопшти...