Измените и дополнувањата на Изборниот законик во РСМ со години беа дел од разни јавни дебати од страна на политичките партии, но и други социјални фактори, сепак досега овие дебати не донесоа консензус што би донел таков предлог-закон пред пратениците во Собранието, пишува Порталб.мк.
Иако во јавноста беа изнесени разни предлози, партиите досега не успеаја да се договорат за каков било предлог што би понудил решенија за подобри избори. Меѓутоа, неодамна, се чини дека е направен посериозен напор во овој правец, бидејќи работните групи составени од учесници на политичките партии и други експерти од оваа област ги продолжија преговорите за наоѓање решение. Но, деталите од овие состаноци не се соопштени на јавноста.
Засега се дискутира за Изборниот законик во врска со локалните избори, каде, меѓу другото, е предложено да има отворени листи за општински советници. Во однос на ова прашање, партиите главно имаат слични ставови, односно се за отворени листи.
Арбер Адеми од ДУИ, за Порталб.мк изјави дека оваа партија го поддржува предлогот да има отворени листи на локалните избори.
„Ние сме тие што инсистиравме да имаме отворени списоци за општински советници и добро е што сите политички партии размислуваат слично и прифаќаат такво решение. Придобивките од отворените списоци за општински советници се многукратни, но на прво место граѓаните ќе имаат можност, без оглед на позицијата на кандидатот за советник, да го изберат нивниот фаворит, да ги изберат оние за кои сметаат дека ќе бидат најдобри за да ги застапуваат интересите на граѓаните во општинскиот совет“, изјави Адеми.
Од ВМРО-ДПМНЕ пак за Порталб.мк изјавија дека тие неколку пати ги искажале своите ставови на оваа тема, но сега тоа ќе зависи како ќе се одвиваат разговорите на работната група и што ќе се одлучи на тие разговори.
„Разговорите се во тек. Сè уште сме на ставот што го кажавме пред неколку дена“, велат од партијата.
Коалицијата Алијанса за Албанците и Алтернатива исто така изразија поддршка за идејата да има отворени листи на локалните избори.
„Сме изјавиле неколку пати. Бевме првата партија, која од порано побара да кога и да се отвори дебатата за промена на изборниот законик, да одиме со отворени листи. Ние постојано сме рекле дека и покрај тоа што не сме искажале секогаш став за прашањето на изборните единици, иако на крајот сме содржеле идеја за осум изборни единици, додека секогаш сме биле за отворени листи“, изјави за Порталб.мк портпаролот на Алијансата за Албанците, Флакрон Беџети.
Сепак, парламентарните политички партии сè уште ги немаат приближено позициите во однос на отворените листи за парламентарни избори. Пратеникот на ДУИ, Арбер Адеми рече дека владејачката албанска партија сè уште нема цврст став по ова прашање, бидејќи тие сега се фокусирани на локалните избори.
„Ова прашање не е разгледано сега. Отворените списоци за општински советници се важен чекор. Имајќи предвид дека сме во пресрет на локалните избори, дури и како политичка партија побаравме и инсистиравме да има отворени листи. Прерано е да се зборува за парламентарни избори, сега сме фокусирани на локалните избори“, изјави Адеми.
Од друга страна, Беџети рече дека АА-ААА предлага да има отворени листи и за парламентарни избори, бидејќи тоа, според него, ќе придонесе за демократизација на партиите.
„Секако дека сме за отворени листи и за парламентарните избори, со образложение за демократизацијата на самите партии, кои им даваат можност на граѓаните да гласаат. Принципиелно сме ЗА. Да дојдат до израз и други личности кои не мора да бидат дел од тесната партиска структура, со ова проценивме дека се прави поголема демократизација на политичкиот субјект и се создава можност и пристап да се понудат личности од различни области кои можат да имаат авторитет во одредена област“, изјави Флакрон Беџети.
Измените и дополнувањата на Изборниот законик беа тема на дискусија на средбата меѓу премиерот Зоран Заев и лидерот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски. По средбата тие изјавија дека се согласиле за измените во изборниот модел, меѓу кои се и отворените листи.
За време на оваа средба, двајцата лидери се согласија да ги охрабрат преговорите, односно пратеничките групи разговараа за други измени во Изборниот законик, за промена на изборниот модел во изборна единица или доколку има и нови предлози. Понатаму, отворени листи на следните локални избори, избори за градоначалници во првиот круг со определен процент од вкупниот број на запишани гласачи во општината, и конечно, гласањето на дијаспората на претстојните парламентарни избори, надвор од дипломатски мисии и имплементација на препораките на ОБСЕ/ОДИХР.
Пред предвремените парламентарни избори минатата година, двајца пратеници ги иницираа измените и дополнувањата на Изборниот законик, но поради судирите меѓу политичките субјекти кои не успеаја да постигнат договор по ова прашање, измените и дополнувањата на Изборниот законик во врска со отворањето на избирачките списоци не успеаја да се усвојат.
Во моментов, Северна Македонија е поделена на 6 изборни единици во кои избираат по 20 пратеници. Со години се дебатира дека земјата треба да премине во една изборна единица, што ќе им даде шанса на малите партии да се натпреваруваат и да го прекинат монополот на големите партии.
