Во пресрет на првите „100 дена новата Влада“, досега, официјално се најавени четири големи инвестиции во вкупна вредност од 620 милиони евра и со опфат на 1.600 вработувања. Заклучно со јули годинава вредноста на странските директни инвестиции изнесува 590 милиони евра или 4 отсто од БДП. Според податоците, годинава има раст на странските инвестиции, но јавните засега се на “инфузија“, пишува Порталб.мк.
Големи најави за големи инвестиции
Само два дена по изборот на новата Влада на 23 јуни, новоизбраниот премиер Христијан Мицкоски ја промовираше првата инвестиција, во енергетиката. Уште од позиција на мандатар тој најави „инвестициски бум“. Еден од главните најавени приоритети на Владата беа токму странските и јавните инвестиции.
Се ситнат “100 дена“ Влада, во најава се амбициозни странски директни инвестиции со стотици вработувања:
Инвестицискиот фонд „Алказар енерџи“
Прва најавена инвестиција во енергетика. Вредноста е 500 милиони долари. Ќе се градата 55 ветерници кои треба да обезбедат 20 отсто од потребните за струјата на домаќинствата. Инвестицијата треба да отвори 630 работни места. Изградбата на ветерниот парк треба да започне во втората половина на 2025, а завршен во 2027 година.
Инвестиција на „Вабтек“
Од Вашингтон најавена инвестиција на американската компанијата „Вабтек“. Ќе се произведуваат сопирачки за шински возила. Вредноста на инвестицијата е 35 милиони евра со повеќе од 100 планирани вработувања.
Инвестиција на „Епсотех Аим“
На почетокот на јули објавена е изградба на фабрика за пластика зад која стои германско – белгиската компанија „Епсотех Аим“. Инвестицијата се проценува на 20 милиони евра а треба да се отворат 110 работни места. Фабриката се очекува да почне со производство за една година.
Инвестиција на „BMZ Group“
На почетокот на овој месец се удри камен-темелник на нова фабрика за производство на литиум јонски батерии. Вредноста на инвестицијата изнесува 65 милиони евра со предвидени 755 вработувања.
Проширување на постоечки инвестиции
Во најава е проширување на производното портфолио на веќе постоечки инвестиции од автомобилската индустрија во земјава и нова инвестиција од 150 милиони евра за која сеуште се преговара. Додека Власта тврди дека веќе прави терен за инвестициски бум, опозициската СДСМ им порача дека се “китат со туѓи перја“.
“Сведоци сме на Владата предводена од ВМРО-ДПМНЕ како го крева патриотскиот занес и без срам се фали со „проекти и инвестиции” кои Владата на СДСМ ги започна и реализира. Срамно е да се живее од туѓи успеси и со празни зборови да се кријат сопствените неуспеси. Последната инвестиција на германската BMZ е последната од низа инвестиции целосно сработени од СДСМ кои Мицкоски се обиде да ги прикаже како свои “ – сметаат од СДСМ а поединечно за последната инвестиција реагираа и пратеникот, поранешен вицепремиер Фатмир Битиќи и поранешниот директор на ТИРЗ Јован Деспотовски кои велат дека зад оваа инвестиција стојат нивни потписи.
Генеза: салдо на странски директни инвестиции
Според податоците од Министерството за финансии, заклучно со јули годинава салдото на Странските директни инвестиции изнесувало 590 милиони евра или 4 отсто од БДП. Бруто-инвестициите пак изнесувале 25,8 отсто од БДП.
Со исклучок на годинава, во изминатите шест години најдобра инвестициска година, со салдо на СДИ од 745 милиони евра била 2022 та додека во однос на БДП највисоко ниво од 5,7 отсто било регистрирано во 2018 та и во 2022 та година. И анализите на НБМ покажуваат дека оваа економска година започнала со раст на бруто-инвестиции, при што се посочува дека имало нето-одлив на портфолио-инвестициите.
„Во првото тримесечје се забележани нето-одливи и кај трговските кредити и аванси, како и кај портфолио-инвестициите и заемите. Од друга страна во истиот период има нето-приливи кај странските директни инвестиции, главно како резултат на реинвестираната добивка и сопственичкиот капитал“– наведуваат од НБМ.
Според ребалансираниот Буџет 2024, годинава Бруто-инвестициите се очекува да остварат раст од 10 отсто. Преку буџетската владина програма „Економски развој“ за привлекување на СДИ и за развој на ТИРЗ за годинава предвидени се 4,5 милиони евра , сума која е значајно пониска од онаа што беше планирана со Буџетот пред да биде прекроен но средствата за Технолошко-индустриските развојни зони се зголемени на 13,5 милиони евра. Зголемување има и на буџетските средства за поддршка на инвестициски вложувања на ниво од 28,1 милион евра а за финансиска поддршка на инвестициите планирани се 17,8 милиони евра.
За разлика од странските инвестиции, годинава јавните инвестиции „колабираа“. Заклучно со почетокот на септември реализацијата на капиталните инвестиции изнесува околу 36 отсто.
