Роба вредна речиси три милиони евра, увезена од Српската напредна партија (СНС), пристигнала во Србија со три одделни летови на почетокот на 2022 година, покажува истражувањето на Центарот за истражувачко новинарство на Србија (ЦИНС).
Царинските податоци што ги добил ЦИНС покажале дека промотивните материјали на СНС пристигнале во Белград од Узбекистан, Турција и Кина преку Русија во периодот од 28 јануари до 11 февруари 2022 година.
Но, во извештаите за трошоците на изборната кампања што СНС ги доставила до Агенцијата за спречување на корупцијата по изборите, не се споменува овој увезен промотивен материјал, ниту пак неговата цена.
ЦИНС известува дека на 28 јануари 2022 година, товарен авион на државната Узбекистан ервејс полетал од главниот град на таа азиска земја – Ташкент и по помалку од шест часа лет, авионот пристигнал во Белград.
По слетувањето, српските цариници снимиле дека тој во него меѓу другото се пренесувале чаши, елеци, престилки и чешли за грб. Во следните неколку дена, на белградскиот аеродром слетале уште два авиони со слична стока.
Царинските податоци добиени од ЦИНС покажуваат дека СНС увезла повеќе од милион артикли таа година – од марами, елеци и чанти до стругалки за мраз, чаши и чешли за грб. Иако овие производи со потекло од Кина чинат околу 1,1 милион евра, СНС плати речиси двојно повеќе само за увоз во Србија.
Заедно со транспортот, односно летовите од Узбекистан, Турција и Кина преку Русија, ова го чинело СНС околу 2,9 милиони евра.
Од податоците до кои дошол ЦИНС не е јасно дали материјалот бил брендиран пред увозот. Исто така, не е познато дали бил користен за изборната кампања во 2022 година, иако слични ставки подоцна биле користени во кампањата.
Романската компанија Ridzone Creative е наведена како извозник, но СНС не пријавила никаква исплата на оваа компанија во финансиските извештаи што ги доставила до Агенцијата за спречување на корупцијата.
За самата кампања за 2022 година, СНС објавила трошок од околу 658.500 евра за сите промотивни материјали, вклучувајќи, меѓу другото, билборди, брошури и летоци. Од таа бројка, само 38.000 евра се потрошени за материјали слични на оние што се увезени.
Немања Ненадиќ од Транспаренси Србија изјавува дека поради тоа што пратките пристигнале неколку дена пред почетокот на кампањата, СНС имала обврска тој трошок да го пријави само во годишниот финансиски извештај, кој не е толку детален како оној за кампањите.
Во годишниот финансиски извештај, во делот за трошоци за рекламен материјал и публикации, партијата пријавила околу три милиони евра исплатени на фирмата Милшпед. Овие служби ги водела партијата како дел од нивната редовна работа, а не во изборната кампања и под други трошоци. Романската Ridzone Creative никаде не се споменува во овој извештај, иако е наведена како извозник во податоците на царината.
Парите платени на Милшпед сочинувале две третини од вкупните трошоци за рекламен материјал и публикации што ги имала СНС таа година. Тоа е најголемиот поединечен трошок за промотивни материјали што СНС некогаш ги направил според нивните финансиски извештаи.
