Во новоотворената нуклеарна централа Астравец во Белорусија системот за брзо ладење потфрли на 2 декември годинава во 15:49 часот. Според белоруското еколошко здружение „Екохом“, системот за ладење на првиот реактор бил оштетен. Литванија, која долго време беше загрижена за катастрофалното сценарио од експлозија, веќе ги повика белоруските власти да дадат коментар, пишува чешката Иднес.цз.
„Настанала сериозна вонредна состојба на крајот на хидротестирањето. Како резултат на неотворен вентил, резервоарот на системот за ладење на првиот реактор бил оштетен за време на пумпањето на течноста за ладење, на крајот од тестовите “, соопши „Екохом“, во изјавата од 30 ноември. Се додава дека резервоарот најверојатно е срушен и треба да се замени но: „бидејќи замената ќе биде признание за несреќа, наместо тоа, ќе се обиде да се поправи резервоарот“, забележува непрофитната организација. „Значи, имаме „жежок“ реактор со ненормално функционирање (во најдобар случај) на резервниот систем за ладење.“
Како што велат од здружението започнале да примаат извештаи за проблемите со електраната од неколку независни извори, уште во септември, а информациите продолжија и во октомври. Активистите контактираа со властите, кои тврдат дека не се случиле никакви инциденти.
Електраната се наоѓа во близина на градот Астравец, на помалку од 50 километри од главниот град на Литванија, Вилнус. Литванија е многу нервозна во врска со нуклеарната централа, стравувајќи дека Белорусите не се придржуваат доволно кон безбедносните и еколошките стандарди и дека поради тоа може да се случи „втор Чернобил“. Министерството за енергетика на Литванија соопшти дека нема извештаи за инцидентот и дека не е забележано зголемено ниво на зрачење. Сепак, според „Интерфакс“, литванскиот Државен инспекторат за нуклеарна безбедност го повика белоруското Министерство за вонредни состојби да обезбеди детални информации „за дефектите на системот за ладење на резервната единица на единицата, неговата состојба и влијанието на можните дефекти врз безбедноста на единицата при стартување“.
Белоруското Министерство за енергетика тврди дека не добило никакви прашања од литванска страна. „Информацијата објавена од некои интернет медиуми за сериозна вонредна состојба поврзана со брзото ладење на реакторот на Единицата 1 на белоруската нуклеарна централа, не одговара на реалноста“, изјави портпаролот на Министерството, Олга Козловишова. Според неа, во електраната се одвива „работењето во нормален режим и со сеопфатни тестови со различни вредности на моќност“.
Во ноември тамошното Министерство за енергетика објави дека треба да се замени електраната и да се исклучи енергетската единица во неа. Причината била прекин на електричната енергија на електричната опрема од италијанско производство. Министерството за вонредни состојби увери дека нема опасност по нуклеарната безбедност.
Литванскиот електричен оператор Литгрид за LRT.lt изјави дека регистрира енергетски флуктуации од белоруска страна доста често поради фактот што тестирањето сè уште трае. Литгрид последен пат доживеа прекин на електричната енергија на 29 ноември. Дури и во вторникот попладне, централата не снабдуваше електрична енергија во дистрибутивната мрежа. Компанијата додава дека белоруските власти обично не ја известуваат литванската страна за инцидентите во електраната.
Само три дена по големото отворање на централата од страна на белорускиот претседател Александар Лукашенко, работењето мораше да биде запрено. Белорускиот министер за енергетика објави дека неодредената опрема мора да биде заменета, а според независниот портал Тут.би, неколку трансформатори би експлодирале во областа.
Електраната ја гради руската државна корпорација „Росатом“, а ја финансира Москва преку заем од десет милијарди долари (223,8 милијарди круни). Вториот реактор со моќност од 1.200 мегавати треба да биде испорачан од „Росатом“ во 2022 година. Дел од опремата беше испорачана од чешки компании.
