Prej shpalljes së nismës Open Balkan, qytetarët në të tre shtetet anëtare janë përballur me shumë narrativa dhe pak fakte. Kështu ndodhi edhe kur u njoftua tregu i lirë i punës mes Shqipërisë, Maqedonisë së Veriut dhe Serbisë që përflitet prej vitit 2021. Në të vërtetë, kjo marrëveshje që u ‘rinjgjall’ në takimin e liderëve në janar 2024, nuk ka nisur të zbatohet. Faktoje jep një panoramë të asaj çfarë ka ndodhur në të vërtetë dhe narrativës që ka shoqëruar këtë pritshmëri.
Jona Plumbi
“Tregu i lirë i punës Tiranë – Shkup – Beograd hapet më 1 mars”
Ky ishte refreni i mediave në të tre shtetet fqinje, Shqipëri – Maqedoni e Veriut – Serbi që firmosën në janar të këtij viti dy protokolle që do mundësonin që tregu i lirë i punës dhe identifikimi elektronik i qytetarëve të vendeve firmëtare të funksiononte. Por edhe pse 1 Marsi ka kaluar, zbatimi i dy protokolleve nuk duket të jetë në vijë. Në Shqipëri protokolli ende nuk ka kaluar procedurat e brendshme ligjore për miratim që do t’i hapnin rrugë zbatimit të tij.
Nënshkrimi i dy protokolleve që përcaktojnë mënyrën se si do të zbatohen marrëveshjet e arritura në vitin 2021 nga nisma Open Balkan, mes Shqipërisë, Maqedonisë së Veriut dhe Serbisë është kthyer në burim dezinformimi. Konfuzionit mbi ekzistencën apo jo të kësaj nisme, sot i është shtuar edhe keqinformimi mbi atë çka është zbatuar dhe çfarë jo.
Marrëveshja e firmosur mes tre vendeve anëtare në Open Balkan u njoftua nga mediat në vitin 2021.
Nga firmosja e kësaj marrëveshjeje, u deshën 2 vjet që tre shtetet të dakordësonin udhëzuesin mbi mënyrën se si kjo marrëveshje do të bëhet realitet.
Vonesa prej 2 vitesh lidhet me “lënien pas dore” të punës që tre qeveritë duhet të bënin me njëra-tjetrën për të arritur në një formulë për zbatimin e kësaj marrëveshjeje, siç raportoi Faktoje në prill të vitit 2023.
Mesa duket, historia po përsëritet.
Gjithçka u rikthye në vëmendje në fillimvitin e 2024-s, kur Shqipëria, Maqedonia e Veriut dhe Serbia firmosën me njëra-tjetrën protokollin për zbatimin e marrëveshjes për tregun e lirë të punës.
Firmosja e këtij protokolli u përdor nga Serbia për të risjellë në vëmendje nismën Open Ballkan, tashmë të ‘varrosur’ nga kryeministri shqiptar Edi Rama prej 1 korrikut 2023, kur e shpalli të përmbushur misionin e saj.
