fbpx

Pas shtatë vite ndërtimi, nuk dihet se kur do të kalojë treni i parë nëpër hekurudhën Kumanovë-Beljakovcë (VIDEO)

-

Me shumë pompozitet dhe para kamerave të shumta televizive, më 2 mars 2014, u vëndos gur-themeli për rindërtimin e hekurudhës Kumanovë-Beljakovcë si faza e parë e projektit për ndërtimin e hekurudhës për në Bullgari. Fillimi i rehabilitimit të hekurudhës 30.8 km të gjatë u shënua nga Kryeministri i atëhershëm Nikolla Gruevski, i cili nuk e la pa përmendur plane shumë ambicioze për zhvillimin e infrastrukturës hekurudhore në vend, shkruan Meta.mk.

“Nëse merren parasysh projektet e tjera që kemi realizuar, të cilat janë në zbatim ose për të cilat do të punohen në vitet e ardhshme, investimet në infrastrukturën hekurudhore po i afrohen shumës 1.5 miliardë euro”, tha Nikolla Gruevski më 2 mars, 2014.

Nga atëherë e deri më sot, u ndërruan qeveritë e Nikolla Gruevskit dhe ajo teknike e Emil Dimitriev, pas së cilës erdhi qeveria e Zoran Zaevit dhe ajo teknike e Oliver Spasovskit, por hekurudha Kumanovë-Beljakovcë nuk u ndërtua. Nga perspektiva e sotme, investimi prej 1.5 miliardë eurosh në infrastrukturën hekurudhore duken si një shaka pa shije.

Hekurudha Kumanovë- Beljakovcë

Deri ku  ka arritur ndërtimi i fazës së parë të hekurudhës për në Bullgari?

Kontraktuesi aktual i hekurudhës Kumanovë-Beljakovc ka filluar ndërtimin e të gjitha punimeve që kanë qenë të parashikuara me këtë projekt, por nga të gjitha ato punime mund të konkludohet se asgjë nuk është përfunduar plotësisht. Shumica e punime në terren, kalimeve me tubacione dhe pllaka si në trasenë kryesore të hekurudhës së ardhshme dhe në shumë rrugë lokale të arritshme kanë përfunduar. Sidoqoftë duhet të përfundojnë mbrojtja e shpatit, si dhe shumica e kanaleve kulluese. Pjesa e sipërme e hekurudhës (grila, pragjet dhe binarët) është vendosur rreth 6 km larg rrugës kryesore, njofton “Meta.mk” nga “EPTISA Maqedoni”. Ata janë përgjegjës për mbikëqyrjen e punëve të ndërtimit në hekurudhë dhe janë pjesë e kompanisë multinacionale spanjolle “EPTISA”, e cila është e specializuar për punë në projekte të tilla.

Objektet nga rreshti i poshtëm (themelet dhe shtyllat) janë ndërtuar në pjesën më të madhe të mbikalimeve, nënkalimeve dhe urave. Janë prodhuar bartësit për të gjitha mbikalimet, po nuk janë instaluar dhe mbetet të ndërtohen bartësit për nënkalimet dhe urën mbi lumin Pçinja, si dhe të kompletohet linja e sipërme të shumicës së objekteve. Tuneli i vetëm që ishte pjesë e këtij projekti ka përfunduar. Ndërtesat, ndërtesat e stacioneve, depoja, sinjalizimi dhe objektet e telekomunikacionit kanë përfunduar deri në fazën e mbyllur të karabinës.

– Sipas raporteve të progresit që na janë dorëzuar si punëdhënës nga inxhinier mbikëqyrës, 55% e punës fizike në terren është realizuar. Kontraktuesi ka filluar me të gjitha punët ndërtimore të parashikuara me projekt, por nuk janë përfunduar plotësisht – informon për “Meta.mk” investitori Ndërmarrja publike Hekurudha e RMV-Infrastruktura për fazën aktuale të ndërtimit në të cilën është vendosur hekurudha Kumanovë-Beljakovc.

Ndërmarrja gjermane “Vibe” si kontraktues i deritanishëm i hekurudhës me 29 maj 2020 ka paraqitur njoftim tek investitori për të ndërprerë kontratën, me çka ndërtimi në këtë projekti të infrastrukturës u ndërpre, ndërsa makineria dhe materiali nga vendet e ndërtimit u tërhoq. Pas këtyre zhvillimeve, aktualisht mbikëqyrja mbi punimet e ndërtimit është duke e bërë kryqëzimin e punimeve të përfunduara, e më pas do të vijon përgatitja e dokumentacionit të ri të tenderit dhe shpalljen e një tenderi për zgjedhjen e një kontraktuesit të ri që do të përfundojë ndërtimin e hekurudhës.

Hekurudha Kumanovë-Beljakovcë

“Në këtë periudhë kritike për të gjithë projektin, të gjitha përpjekjet e Mbikëqyrjes kanë për qëllim përfundimin e aktiviteteve dhe përmbushjen e detyrimeve që pasojnë në një situatë të ndërprerjes së kontratës për punimet e ndërtimit”, thonë nga “EPTISA Maqedoni”.

Kompania që e mbikëqyr ndërtimin e hekurudhës Kumanovë-Beljakovce sqaron se afati i dakorduar për realizimin e këtij projekti është tejkaluar dy herë. Afati i parë për ndërtimin e hekurudhës ishte 15 Shtator 2017, kur kontraktuesi (ndërmarrja gjermane “Vibe”) paraqiti një kërkesë për zgjatjen e afatit të ndërtimit deri në 20 shkurt 2020 dhe të kërkojë kompensim të dëmeve, në bazuar të disa arsyeve që i kanë shkaktuar vonesat e punimeve ndërtimore.

“Problemi kryesor lindi kur për shkak të gjërave të paparashikuara (shtesë) ishte e nevojshme të bëhen shpronësime shtesë, për çka nevojitej kohë shtesë. Kjo ishte një nga arsyet për të cilën afati i ndërtimit ishte shtrirë deri në 20.02.2020”, shpjegojnë ngas “EPTISA” Maqedoni.

Mbikëqyrja thotë se palët kontraktuese në verën e vitit 2018 hynë në negociata për zgjatjen e afatit të ndërtimit.

Me madhështi dhe para kamerave të shumta televizive, më 2 mars 2014, u vu gurthemeli për rindërtimin e hekurudhës Kumanovë-Beljakovce si faza e parë e projektit për ndërtimin e hekurudhës për në Bullgari. Fillimi i rehabilitimit të hekurudhës 30.8 km të gjatë u shënua nga Kryeministri i atëhershëm Nikola Gruevski, i cili nuk mungoi të përmendte plane shumë ambicioze për zhvillimin e infrastrukturës hekurudhore në vend.

“Nëse marrim parasysh projektet e tjera që kemi realizuar, të cilat janë në zbatim ose për të cilat do të punohet në vitet e ardhshme, shuma e investimeve në infrastrukturën hekurudhore po i afrohet 1.5 miliardë euro”, tha Nikolla Gruevski në 2 Mars. 2014

Hekurudha Kumanovë-Beljakovcë
Hekurudha Kumanovë-Beljakovcë

Nga atëherë e deri më sot, qeveritë e Nikolla Gruevski dhe ajo teknike e Emil Dimitriev ndryshuan, pas së cilës erdhi qeveria e Zoran Zaev dhe ajo teknike e Oliver Spasovski, por hekurudha Kumanovo-Beljakovce nuk u ndërtua. Nga perspektiva e sotme, investimi prej 1.5 miliardë eurosh në infrastrukturën hekurudhore duket si një shaka pa shije.

Sa është ndërtimi i fazës së parë të hekurudhës për në Bullgari?

Kontraktuesi aktual i hekurudhës Kumanovë-Beljakovce ka filluar ndërtimin e të gjitha punimeve që janë siguruar nga ky projekt, por nga të gjitha ato punime mund të konkludohet se asgjë nuk është përfunduar plotësisht. Shumica e kthesave të tokës, tubacioneve dhe pllakave në të dyja rrugët kryesore të hekurudhës së ardhshme dhe në shumë rrugë lokale të arritshme kanë përfunduar. Sidoqoftë, mbrojtja e shpatit, si dhe shumica e kanaleve kulluese, duhet të përfundojnë. Linja e sipërme e hekurudhës (grila, sills dhe binarët) është vendosur rreth 6 km larg rrugës kryesore, njofton “Meta.mk” nga “EPTISA Maqedoni”. Ata janë përgjegjës për mbikëqyrjen e punëve të ndërtimit në hekurudhë dhe janë pjesë e kompanisë shumëkombëshe Spanjolle “EPTISA”, e cila është e specializuar në funksionimin e projekteve të tilla.

Ndërtesat nga rreshti i poshtëm (themelet dhe shtyllat) janë ndërtuar në pjesën më të madhe të mbikalimeve, nënkalimeve dhe urave. Janë bërë rripa për të gjitha mbikalimet, por nuk janë instaluar, dhe mbetet të ndërtohen brezet për nënkalimet dhe urën mbi lumin Pçinja, si dhe të kompletojnë plotësisht linjën e sipërme të shumicës së ndërtesave. Tuneli i vetëm që ishte pjesë e këtij projekti ka përfunduar. Ndërtesat, ndërtesat e stacioneve, depoja, sinjalizimi dhe objektet e telekomunikacionit kanë përfunduar deri në fazën e mbyllur të karabinës.

– Sipas raporteve të progresit që na janë dorëzuar si punëdhënës nga inxhinier mbikëqyrës, është realizuar 55% e punës fizike në terren. Kontraktuesi ka filluar me të gjitha punët ndërtimore të parashikuara nga projekti, por ato nuk janë përfunduar plotësisht – informojnë për “Meta.mk” nga investitori Hekurudha e Ndërmarrjes Publike të RSM-Infrastrukturës për fazën aktuale të ndërtimit në të cilën është vendosur hekurudha Kumanovë-Beljakovcë.

Hekurudha Kumanovë-Beljakovcë

Ndërmarrja gjermane “Vibe” si kontraktues aktual i hekurudhës më 29 maj 2020 paraqiti një njoftim tek investitori për të ndërprerë kontratën, e cila ndaloi ndërtimin e këtij projekti të infrastrukturës, dhe makineria dhe materiali nga vendet e ndërtimit u tërhoq. Pas këtij përfundimi të punimeve, mbikëqyrja mbi punimet e ndërtimit aktualisht është duke përgatitur kryqëzimin e punimeve të përfunduara, të cilat do të pasohen nga përgatitja e dokumentacionit të ri të tenderit dhe shpalljen e një tenderi për zgjedhjen e një kontraktuesi të ri që do të përfundojë ndërtimin e hekurudhës.

Hekurudha Kumanovë-Beljakovcë

“Në këtë periudhë kritike për të gjithë projektin, të gjitha përpjekjet e Mbikëqyrjes kanë për qëllim përfundimin e aktiviteteve dhe përmbushjen e detyrimeve që pasojnë në një situatë të përfundimit të kontratës për punimet e ndërtimit”, thonë nga “EPTISA Maqedoni”.

Kompania që mbikëqyr ndërtimin e hekurudhës Kumanovë-Beljakovce sqaron se afati i rënë dakord për realizimin e këtij projekti është shkelur dy herë. Afati i parë për ndërtimin e hekurudhës ishte 15 Shtator 2017, kur kontraktuesi (ndërmarrja gjermane “Vibe”) paraqiti një kërkesë për zgjatjen e afatit të ndërtimit deri në 20 shkurt 2020 dhe të kërkojë dëmtime, bazuar në disa arsye që çuan në vonesa. të punimeve ndërtimore.

– Problemi kryesor lindi kur për shkak të gjërave të paparashikuara (shtesë) ishte e nevojshme shpronësimi shtesë, i cili kërkonte kohë shtesë. Kjo ishte një nga arsyet pse afati i ndërtimit ishte shtrirë deri në 20.02.2020 – shpjegoi “EPTISA” Maqedoni.

Mbikëqyrja thotë se palët kontraktuese në verën e vitit 2018 hynë në negociata për zgjatjen e afatit të ndërtimit.

“Mbikëqyrja e bëri vlerësimin e saj, bazuar në parimet e diskutuara dhe negociuar nga palët kontraktuese për të gjetur një zgjidhje kompromisi dhe reciprokisht të pranueshme dhe për të vendosur një kontratë të re për të përfunduar me sukses Projektin duke nënshkruar një aneks të kontratës së ndërtimit me një afat të ri të 20 shkurtit 2020 dhe kompensim (33.93 përqind të shumës së kërkuar nga kontraktuesi)”, shpjegojnë ata.

“EPTISA” Maqedoni njofton se para skadimit të afatit të dytë, kontraktuesi i hekurudës më 20.12.2019 paraqiti një kërkesë të re për zgjatjen e afatit për përfundimin e punimeve të ndërtimit deri më 06.04.2021 dhe një kërkesë të re për kompensim. Mbikëqyrësi e ka analizuar pretendimin e ri nga ana e kontraktuesit dhe zbuloi se kontraktuesi nuk arriti të demonstronte dhe të dëshmonmte se ai ka të drejtë të zgjasë kohën për përfundimin e punimeve të ndërtimit deri në 6 Prill 2021 dhe të drejtën e kompensimit, duke refuzuar pretendimin të pabazuar sipas  kontratës.

Hekurudha Kumanovë-Beljakovcë

“Gjatë ndërtimit të hekurudhës, ishte e nevojshme të kryhen punime të paparashikuara dhe shtesë për të përfunduar atë, gjë që e rriti vëllimin e punës. Nga ana tjetër, kontraktuesi nuk ishte në gjendje, për shkak të mungesës së resurseve (mekanizim dhe staf), për të kryer punimet brenda një kohe realisht të mundshme”, shpjegoi mbikëqyrja.

Ndërmarrja Publike për infrastrukturë hekurudhore e konfirmon këtë informacion, duke shtuar se momenti më i rëndësishëm që ndikoi në zbatimin e suksesshëm dhe me kohë të kontratës së ndërtimit ishte kapaciteti i dobët teknik dhe njerëzor i kontraktuesit dhe angazhimi i tij i pamjaftueshëm në zbatimin e aktiviteteve ndërtimore në terren.

“Nevoja për të kryer punime të paparashikuara dhe shtesë, të cilat imponohen gjatë ndërtimit gjatë kësaj traseje hekurudhore, referuar përgjithësisht gabimeve në dokumentacionin teknik, të cilat janë korrigjuar dhe zgjidhur me sukses, me aneks të kontratës, për punimet e ndërtimit, mbrojtjen dhe masat e sigurisë për popullsia që jeton afër sheshit të ndërtimit, masa shtesë mbrojtëse në vendet arkeologjike, etj.”, thonë ata për “Meta.mk” nga Ndërmarrja publike për infrastrukturë hekurudhore.

Hekurudha Kumanovë-Beljakovcë

“Meta.mk” e kërkoi pozicionin zyrtar nga ana e kundërt, nga kompania “Vibe”, në selinë e së cilës në Gjermani kemi dërguar pyetje me email katër herë për të marrë një përgjigje për arsyet e tyre për ndërprerjen e kontratës dhe tërheqjen nga ndërtimi i projektit . E-mailin e parë e dërguam më 19 qershor, i fundit më 23 korrik, por nuk morëm përgjigje për asnjë nga pyetjet.

Ministria e Transportit dhe Lidhjeve thekson për “Meta.mk” se Qeveria e RMV-së dhe ministria e tyre presin nga Ndërmarrja Publike për infrastrukturë hekurudhore të përgatisë të gjitha dokumentet e nevojshme për shpalljen e një procedure të re për përzgjedhjen e kontraktuesit dhe mbikëqyrjen e hekurudhës Kumanovë-Beljakovcë sa më shpejt të jetë e mundur.

Ndërmarrja publike si investitor në projekt thotë se ndërtimi i fazës së parë të projektit për lidhjen hekurorudhore me Bugarinë do të vauhdojë vitin e ardhshëm.

“Duke pasur parasysh procedurat dhe afatet kohore të zakonshme në lidhje me thirrjet ndërkombëtare për zgjedhjen e një kontraktuesi, vazhdimi i ndërtimit të hekurudhës Kumanovë-Beljakovc pritet të fillojë gjatë vitit 2021”. informojnë nga NP Hekurudhat e RMV-Infrastruktura.

Nuk ka probleme në fazën e dytë dhe të tretë të hekurudhës për në Bullgari

Dhe përderisa gjërat kanë ngecur rreth  përfundimit të fazës fillestare të projektit kapital për hekurudhën për në Bullgari, aktualisht po rrjedhin afatet për përzgjedhjen e kontraktuesit për ndërtimin e seksionit 33.9 km nga Beljakovca në Kriva Pallankë. Në fazën e dytë të tenderit ndërkombëtar, Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim përzgjodhi tetë kompani, të cilat hynë në garën për kontraktues për hekurudhën deri në Kriva Pallankë. Nëse procedura për përzgjedhjen e kontraktuesit përfundon pa probleme, ndërtimi i hekurudhës Beljakovce-Kriva Palanka do të fillonte në fund të këtij ose fillimit të vitit 2021.

Hekurudha Kumanovë-Beljakovcë

– Ndërprerja e punimeve ndërtimore në seksionin e fazës së parë Kumanovë-Beljakovc deri sa të përzgjidhet kontraktuesi i ri nuk do të ndikojë në fillimin e punimeve në seksionin e fazës së dytë Beljakovce-Kriva Palanka. Punimet mund të zhvillohen paralelisht në dy seksionet hekurudhore me fokus fillestar në ndërtimin e strukturave të fazës së dytë – shpjegojnë nga Ndërmarrja Publike për infrastrukturë hekurudhore.

Lidhur me ndërtimin e seksionit të tretë dhe më kompleks prej 23.4 km të hekurudhës për në Bullgari, aktualisht është në proces përgatitja e dokumentacionit të tenderit për përzgjedhje të kontraktuesit dhe mbikëqyrësit. Hekurudha nga Kriva Pallanka deri në vendkalimin kufitar Deve Bair do të kushtojë mbi 350 milionë euro, dhe deri më tani 60 milion euro fonde të pakthyeshme janë siguruar nga Bashkimi Evropian. Përgatitja e dokumentacionit të projektit për ndërtimin e fazës së tretë ka përfunduar.

Rritja ekonomike vuan nga mos ndërtimi me kohë i projekteve kapitale

Përkundër bindjes së autoriteteve shtetërore se projekti për ndërtimin e hekurudhës në Bullgari po zbatohet normalisht dhe vetëm faza e parë është pezulluar përkohësisht, ekspertët angazhohen të bëhet vlerësimi i efektivitetin e fondeve të huazuara për këtë ndërmarrje.

“Kredia në vetvete nuk është problem, por fondet duhet të përdoren në mënyrë racionale dhe produktive, duke krijuar supozime se për shkak të këtyre investimeve ekonomia do të rritet më shpejt në të ardhmen dhe do të krijojë parakushte për shpagim më të lehtë të borxhit. Prandaj, vlerësimet se kemi huazuar disa fonde me lehtësi nuk mbajnë ujë, nëse ato fonde mbeten “të mbërthyera” si në rastin e hekurudhës për në Bullgari”, shpjegojnë për “Meta.mk” nga “Finance Think”.

Hekurudha Kumanovë-Beljakovcë

Përllogaritjet e “Finance Think” tregojnë se investimet në infrastrukturë të fortë – kryesisht rrugore dhe hekurudhore – që arrijnë në rreth 5 përqind të PBB-së, kanë potencialin për të rritur shkallën e rritjes së ekonomisë në 1 pikë procentuale dhe nëse rritet efikasiteti në ekzekutimin e investimeve (më të shpejta tejkalohen ngushticat, bëhet përparësi më e mirë, etj.), atëherë ky efekt mund të rritet.

“Konkretisht, hekurudha për në Bullgari është një segment i rëndësishëm i Korridorit 8, i cili e lidh Adriatikun me Detin e Zi. Rëndësia e saj ekonomike është e madhe, jo vetëm për lidhjen e vendeve nëpër të cilat kalon, por edhe për lidhjen më të lehtë tregtare të këtyre vendeve me pjesën tjetër të botës. Në këtë kuptim, investimi në lidhjen hekurudhore si pjesë e Korridorit 8 ka të ngjarë të ketë një efekt shumëzues më të madh për Maqedoninë në krahasim me investimet e tjera rrugore dhe hekurudhore”, thonë nga “Finance Think”.

Sidoqoftë, jo vetëm për tërë Korridorin 8 ose për hekurudhën për në Bullgari, edhe përfundimi i hekurudhës Kumanovo-Beljakovcë vetëm mund të kontribuojë në zhvillimin e transportit hekurudhor në rajonin e Kumanovës. Komuna e Kumanovës është vetëqeverisja më e madhe lokale në vend me mbi 100.000 banorë, e cila është rreth 40 km larg nga kryeqyteti. Korridoret 8 dhe 10 bashkohen në këtë komunë dhe me këtë vendndodhje, shtrirja e Korridorit 8 mund të sjellë zhvillim të shpejtë ekonomik të Kumanovës dhe një jetë më të mirë për banorët.

Hekurudha Kumanovë-Beljakovcë

Pavarësisht krejt këto, të dhënat aktuale tregojnë përdorim tepër të vogël të transportit hekurudhor në rajonin e Kumanovës. Hekurudha Kumanovë-Beljakovc ishte funksionale deri në fillim të viteve 90 të shekullit të kaluar. Aktualisht, trafiku hekurudhor të udhëtarëve në Kumanovë e përdorin vetëm rreth 3,000 udhëtarë në vit, megjithëse sipas të gjitha standardeve evropiane, ky qytet mund të lidhet me Shkupin me një hekurudhë qytet-periferi. Të dhënat e Entit shtetëror të statistikës tregojnë se në vitin 2018 vetëm 48.971 ton mallra janë transportuar me tren nga stacioni hekurudhor i Kumanovës.

Arsyeja kryesore për përdorimin jashtëzakonisht të ulët të hekurudhës është fakti që stacioni hekurudhor ekzistues në Kumanovë ndodhet 4 km jashtë qytetit, në fshatin Çerkez. Nëse ndërtimi i seksionit Kumanovë-Beljakovc përfundon, hekurudha do të kalonte më pak se një kilometër nga qendra e Kumanovës. Me përfundimin e fazës së parë të projektit për hekurudhën për në Bullgari, Kumanova do të fitonte një stacion hekurudhor shtesë, të dytin në qytet, si dhe dy ndalesa të reja afër fshatit Llopat dhe në vendbanimin Pero Çiço.

Hekurudha e re rreth qytetit nga ana veriore mund të sigurojë shumë më tepër udhëtarë me tren në trafikun ndërurban midis Shkupit dhe Kumanovës, si dhe zhvillimin e një zone industriale në Kumanovë. Përkundër këtyre përfitimeve reale që do të fitonte qyteti, deri më tani nuk ka ndonjë afat specifik kur pritet të kalojë treni i parë në hekurudhën Kumanovë-Beljakovc, e madje edhe më pak dihet se në cilin vit mund të arrijë në kufirin Maqedoni-Bullgari.

Нашите вести во вашето сандаче

Секој ден во 17 ч. добивајте ги вестите од Новинската агенција Мета директно на вашата електронска адреса.

Ве молиме одберете на кој начин сакате да добивате информации од нас:
Можете да се отпишете од оваа листа преку линкот на крајот од нашите пораки.