Da li termin “Crni petak”, dan potrošačke groznice, kada trgovci nude ogromne popuste, a kupci ponekad “ginu” i biju se da kupe nešto uz ogroman popust potiče od trgovine robovima u SAD-u ili je njegovo poreklo drugačije, pitanje je kojim se bavi hrvatski servis za proveru činjenica i borbu protiv dezinformacija “Faktograf”.
Poneseni izobiljem deljenja na društvenim mrežama, od strane govornika na hrvatskom jeziku, ”činjenice” da termin Crni petak proizlazi iz toga da su se robovi dovedeni iz Afrike u SAD petkom prodavali po bagatelnoj ceni, novinar “Faktografa” istraživao je i utvrdio da se termin javlja prvi put 1951. godine – mnogo kasnije od ukidanja ropstva u SAD-u.
Prema “Faktografu”, termin najsigurnije proizlazi iz činjenice da su zaposleni u SAD-u veoma često uzimali bolovanje kako bi spojili Dan zahvalnosti (koji se uvek pada zadnjeg četvrtka u novembru) sa vikendom i da tako dobiju ukupno četiri slobodna dana (Dan zahvalnosti je neradni dan u SAD). Iako se daju i druga moguća tumačenja, sasvim je izvesno da Faktograf pokazuje da Crni petak nema veze sa trgovinom robovima.
Srodni srpski servis “Istinomer” ocenjivao je izjavu srpske premijerke Ane Brnabić da zemlje koje se mnogo više od Srbije brinu o životnoj sredini i imaju dužu tradiciju čuvanja i brige o svojim lokalnim zajednicama, nastavljaju da grade male hidroelektrane.
Ta izjava je usledila posle brojnih protesta po Srbiji protiv izgradnje malih električnih centrala na vodeni pogon. “Istinomer” citirajući činjenice, ne samo što ovu izjavu raskrinkava kao neistinu, već utvrđuje i da je korist od malih hidroelektrana mnogo veća za njihove investiture nego za građane i državu.
