Ο Έραλντιν Φαζλίου, αρχισυντάκτης του μέσου μαζικής ενημέρωσης „Пρίστινα Ινσάιτ“ (Prishtina Insight), σε συνέντευξη για το πορτάλ „Πόρταμπλ.μκ“ δήλωσε ότι συχνότερες είναι οι παραπληροφορίες οι οποίες προέρχονται από τους Κοσοβάρους πολιτικούς. Τόνισε ότι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του Κοσόβου είναι η παραπληροφόρηση με οπτικά στοιχεία. Χρησιμοποιούνται φωτογραφίες και εικόνες που έχουν ληφθεί από κάποιο άλλο μέρος, παλαιότερες φωτογραφίες ή λανθασμένες και ακατάλληλες για το συγκεκριμένο θέμα. Μ΄όλα αυτά γίνεται προσπάθεια να δημιουργηθεί πανικός και αυτού του είδους οι ειδήσεις έχουν τη δυνατότητα να ταράξουν τους πολίτες, ακόμη και να απειλήσουν την προσωπική, όπως και την δημόσια ασφάλεια.
Ποιές είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις με τη διαδικασία της παραπληροφόρησης στο Κόσοβο;
– Στο Κόσοβο, συχνά συμβαίνει οι παραπληροφορίες και η λάθος πληροφόρηση να εμφανίζονται εξαιτίας της κακής πληροφόρησης των ίδιων των δημοσιογράφων, κάνοντας έτσι και αθέλητα λάθη, τα οποία έπειτα εξαπλώνονται ωε ένα μεγάλο κύμα αναληθειών. Επίσης, ένα απο τα μεγάλα προβλήματα στο Κόσοβο είναι και η παραπληροφόρηση με οπτικά στοιχεία. Χρησιμοποιούνται φωτογραφίες και εικόνες που έχουν ληφθεί από κάποιο άλλο μέρος, παλαιότερες φωτογραφίες ή λανθασμένες και ακατάλληλες για το συγκεκριμένο θέμα. Μ΄όλα αυτά γίνεται προσπάθεια να δημιουργηθεί πανικός και αυτού του είδους οι ειδήσεις έχουν τη δυνατότητα να ταράξουν τους πολίτες, ακόμη και να απειλήσουν την προσωπική, όπως και την δημόσια ασφάλεια. Υπάρχει νόμος για πρόσβαση στα υπηρεσιακά έγγραφα, όμως έχουμε περιπτώσεις όπου μας παραδίδουν ημιτελή έγγραφα, ή δε μασςτα δίνουν καθόλου επειδή ταξινομούνται ως εμπιστευτικά ή ως κρατικό μυστικό. Συνεχώς βρίσκουν δικαιολογίες για να μη μας δώσουν τα έγγραφα που χρειαζόμαστε. Το μέσο ενημέρωσης “Κριπτομέτρι” όμως στο Κόσοβο, αποκαλύπτει όλες τις αναλήθειες και τις παραπληροφορίες, ξεκινώντας από τους αξιωματούχους, τους πολιτικούς και φθάνοντας μέχρι και τους συναδέρφους δημοσιογράφους.
Ποιές είναι οι συχνότερες παραπληροφορίες και προσπάθειες ,,χειραγώγησης,, στο Κόσοβο;
– Είναι κάπως δύσκολο να τεθούν σε κατηγορίες συχνότερων και μη, επειδή υπάρχουν διαφόρων ειδών. Οι συχνότερες είναι οι παραπληροφορίες που προέρχονται από τους πολιτικούς. Είχαμε για παράδειγμα την πλέον εντυπωσιακή περίπτωση όταν ο Πρόεδρος της χώρας δημόσια είχε πει σε δημοσιογράφο ότι ψεύδεται για ζήτημα δημοσίου ενδιαφέροντος και μάλιστα δεκαριά φορές, αλλά στην πραγματικότητα ο δημοσιογράφος δεν έλεγε ψέματα και είχε καθ΄όλα δίκιο.
Από που προκύπτουν οι παραπληροφορίες;
– Οι σχέσεις μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας αποτελούν μια ιδιόμορφη σφαίρα, όπου εμφανίζονται οι περισσότερες παραπληροφορίες. Αυτό αποτελεί συνέπεια και του γλωσσικού φράγματος, αλλά και λόγω των ανοιχτών ζητημάτων μεταξύ των δύο χωρών και την πιθανότητα για εθνικές εντάσεις ανάμεσα στις δύο χώρες. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης της Σερβίας δημοσιεύουν αναλήθειες για το Κόσοβο, τις οποίες αναλήθειες τις δημιουργούν από μόνα τους ή τις λαμβάνουν από Σέρβους αξιωματούχους και μάλιστα πολλές φορές οι παραπληροφορίες μεταφέρονται χωρίς να εξεταστούν και με κακή μετάφραση και εσφαλμένη ερμηνεία και από τα δικά μας μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Οι ενώσεις και τα σωματεία των μέσων μαζικής ενημέρωσης είναι ενεργά στον αγώνα κατά της παραπληροφόρησης;
– Έχουμε το Συμβούλιο εντύπων μέσων μαζικής ενημέρωσης (SPMK), ένα σωματείο για αυτορύθμιση, στο οποίο μέλη είναι τα πλέον σοβαρά μέσα μαζικής ενημέρωσης της χώρας. Δημόσια συζητούν και εσωτερικά λαμβάνουν αποφάσεις και αντίμετρα για κάποιο μέσο ενημέρωσης ή για αποκατάσταση της ζημίας που προκλήθηκε από την εσφαλμένη πληροφόρηση. Οργανώνουν σεμινάρια και εκπαιδεύσεις. Το πρόβλημα όμως βρίσκεται στο ότι στο σωματείο αυτό δεν είναι μέλη όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, και υπάρχουν πολλά online μέσα ενημέρωσης για τα οποία όχι μόνο δεν υπάρχουν στοιχεία, αλλά και παραπληροφορούν. Υπάρχουν και οργανώσεις οι οποίες μέσω προγραμμάτων προσπαθούν να εφαρμόσουν δραστηριότητες κατά της κακής πληροφόρησης, να γράφουν και να οργανώνουν δημόσιες εκδηλώσεις.
Η κυβέρνηση του Κοσόβου σχεδιάζει να αναλάβει δραστηριότητες κατά της παραπληροφόρησης και κατά πόσο είναι ενεργή σχετικά με το θέμα αυτό;
– Δεν υπάρχει κάποια ιδιαίτερη δραστηριότητα. Μάλιστα, αυτό που κάνει την κατάσταση ακόμη χειρότερη είναι το γεγονός ότι μεγάλος αριθμός τμημάτων της Κυβέρνησης πληρώνουν διαφημίσεις σε άγνωστα και μη εγγεγραμμένα διαδικτυακά μέσα μαζικής ενημέρωσης. Για πολιτικό μάρκετινγκ και για τις πολιτικές τους δραστηριότητες, ορισμένα υπουργεία πληρώνουν αναξιόπιστα μέσα ενημέρωσης. Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις πίσω απο αυτά τα μέσα ενημέρωσης βρίσκονται άνθρωποι από τα ίδια τα υπουργεία.
