Η υπόθεση με την Τζαμάικα και η (μη)αναγνώριση του Κοσόβου: Πώς να επαληθεύονται οι ισχυρισμοί των πολιτικών;

jamajka kosovo taci smith

Η Τζαμάικα αναγνώρισε την ανεξαρτησία του Κοσόβου – είδηση η οποία χθες επαναλήφθηκε πολλές φορές από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης του Κοσόβου, αλλά και της ευρύτερης περιοχής και μόνο μερικές ώρες αργότερα αποδείχθηκε ότι είναι αναληθής. Τα μέσα ενημέρωσης μετέφεραν την είδηση αυτή σχεδόν με τον ίδιο τρόπο, επικαλούμενα ανακοίνωση στο Twiter προφίλ του Κοσοβάρου Προέδρου Χάσιμ Τάτσι, ακολουθούμενη από ανακοινώσεις υψηλών αξιωματούχων της πολιτικής σκηνής του Κοσόβου.

Χρειάστηκαν εννιά ολόκληρες ώρες για να αντικρούσει η Υπουργός εξωτερικών της Τζαμάικα, Καμίνα Τζόνσον Σμιθ (Kamina Johnson – Smith) στο Twiter τους ισχυρισμούς του Τάτσι: „Εώς σήμερα η Τζαμάικα δεν έχει αναγνωρίσει το Κόσοβο ως ανεξάρτητο κράτος“. Παρ΄όλα αυτά, μέσα στις εννιά εκείνες ώρες ο χώρος των μέσων μαζικής ενημέρωσης πλημύρισε με ειδήσεις σχετικές με την αναγνώριση.

 

(Εώς σήμερα η Τζαμάικα δεν έχει αναγνωρίσει το Κόσοβο ως ανεξάρτητο κράτος. https://t.co/HLNtJaOWLh

— Hon. Kamina J Smith (@kaminajsmith) February 21, 2020)

Η δημοσιογράφος του BIRN, Μάγια Ζιβάνοβιτς θεωρεί ότι όταν λόγος γίνεται για το θέμα αυτό, υπήρξαν και στο παρελθόν παραπληροφορίες και ότι θα πρέπει τα μέσα ενημέρωσης να ενεργούν πιο προσεχτικά και να προσπαθούν να ελέγξουν τους ισχυρισμούς του Τάτσι.

– Κατανοώ ότι με τον τρόπο αυτό χάνεται η αποκλειστικότητα, τουλάχιστον όμως είστε σίγουροι ότι στο κοινό σας παραδίδετε την πραγματική είδηση. Δηλαδή, στην περίπτωση αυτή έπρεπε τα μέσα ενημέρωσης να προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν αποδεικτικά στοιχεία από τον πρόεδρο του Κοσόβου, ο οποίος δημοσίευσε την πληροφορία, ή κάποια επιβεβαίωση από τις αρχές της Τζαμάικα – εξήγησε η Ζιβάνοβιτς.

Επίσης, πρόσθεσε, ότι τα μέσα μαζικής ενημέρωσης εάν επιθυμούν να έχουν την πρώτη και την αποκλειστική δημοσίευση, τότε θα πρέπει τις πληροφορίες που δημοσιεύουν οι κρατικοί αξιωματούχοι στα κοινωνικά δίκτυα να τις προσεγγίζουν με καχυποψία, δηλαδή να μην μεταφέρουν πληροφορίες χωρίς να αναφέρουν ποιός βρίσκεται πίσω από κάθε ισχυρισμό, όπως και να αφήνουν περιθώρια για αμφιβολία.

Στην ανακοίνωση της πληροφορίας από τον Πρόεδρο του Κοσόβου εντάχθηκαν και άλλοι υψηλοί αξιωματούχοι του Κοσόβου, εκφράζοντας τις ευχαριστίες τους προς τη χώρα αυτή της Καραϊβικής. Έτσι, ο προσφάτως εκλεγμένος πρωθυπουργός του Κοσόβου, Άλμπιν Κούρτι ανέφερε ότι η Τζαμάικα „επίσημα αναγνώρισε την ανεξαρτησία του Κοσόβου“, εκτιμώντας ότι το γεγονός αυτό είναι  „μια καλή αρχή του 2020 για την κοσοβάρικη διπλωματία και τη νέα κυβέρνηση“. Η Πρόεδρος του Κοινοβουλίου του Κοσόβου, Βιόσα Οσμάνι δήλωσε ότι αυτή ήταν μια „ορθή και δίκαιη απόφαση“.

Η Ζιβάνοβιτς υπενθύμησε ότι στα Βαλκάνια πολύς λόγος γίνεται για τις ψευδείς ειδήσεις, αλλά όχι και για το γεγονός ότι πολύ συχνά ως πηγές των παραπληροφοριών εμφανίζονται οι ίδιοι οι πολιτικοί.

– Για το λόγο αυτό, κάθε ανακοίνωση οποιουδήποτε πολιτικού στα κοινωνικά δίκτυα, ακριβώς λόγω του εύκολου τρόπου να γίνονται δηλώσεις και ισχυρισμοί, θα πρέπει να δημοσιεύεται με σαφή αναφορά στο πρόσωπο που βρίσκεται πίσω από τους συγκεκριμένους ισχυρισμούς. Επίσης θα πρέπει, όταν είναι δυνατόν, να γίνει έλεγχος των γεγονότων που σχετίζονται με την πληροφορία, ιδιαίτερα όταν λόγος γίνεται για πληροφορίες που και παλαιότερα αποτέλεσαν αντικείμενο αμφισβήτησης και ασυμφωνίας, αλλά και για πληροφορίες που είναι πολύ σημαντικές για την κοινή γνώμη – δήλωσε η δημοσιογράφος του BIRN.

Πρόσθεσε επίσης ότι, εκτός αυτού, είναι πολύ σημαντικό τα ειδησεογραφικά γραφεία να εκπαιδεύσουν τους δημοσιογράφους τους για να μπορούν να αναγνωρίζουν τα ψευδή προφίλ στα κοινωνικά δίκτυα, τα οποία δημιουργήθηκαν με σκοπό την εξάπλωση παραπληροφοριών.

Υπενθύμησε και το πρόσφατο γεγονός με την είδηση για το θάνατο του Ράτκο Μλάντιτς, όταν Ιταλός δημοσιογράφος επίτηδες δημοσίευσε ψευδή είδηση και τα μέσα ενημέρωσης των Βαλκανίων μετέφεραν μαζικά την είδηση ως αληθής.

-Στο BIRN χρειάστηκαν επιπρόσθετη μισή ώρα για να λάβουν αποκλειστική πληροφορία – ότι η είδηση είναι ψευδής.

Το βασικό που θα πρέπει να γίνει είναι να ελεγχθούν όλες οι προηγούμενες δημοσιεύσεις στο προφίλ των κοινωνικών δικτύων που το θεωρούμε ως πηγή. Να επιβεβαιωθεί εάν είναι έγκυρο, με βάση τις προηγούμενες δημοσιεύσεις. Συνήθως εκεί μπορείτε να ,,μυρίστείτε,, μια πιθανή παγίδα. Οι δημοσιογράφοι του BIRN πολύ συχνά προσπαθούν να επικοινωνήσουν με τον κάτοχο του προφίλ μέσω ιδιωτικών μηνυμάτων, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να επικοινωνήσουν με όλους εκείνους που αφορά η συγκεκριμένη πληροφορία σε μια προσπάθεια να ληφθεί βεβαίωση από τις άλλες πλευρές – εξήγησε η Ζιβάνοβιτς.

Πόσες είναι οι χώρες που σήμερα αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία του Κοσόβου, είναι ένα δύσκολο ερώτημα. Από τη μία πλευρά η Πρίστινα δηλώνει ότι λόγος γίνεται για 116 χώρες, ενώ το Βελιγράδι ισχυρίζεται ότι ο αριθμός αυτός είναι μικρότερος.

Το σερβικό Υπουργείο εξωτερικών τα τελευταία χρόνια έχει ενεργά δραστηριοποιηθεί στην προσπάθεια παρεμπόδισης των αναγνωρίσεων του Κοσόβου, αλλά και σε ασκήσεις πιέσεων για την απόσυρση των αναγνωρίσεων από κράτη που προηγουμένως το έκαναν αυτό. Το Υπουργείο της Σερβικής Δημοκρατίας εώς σήμερα έχει ανακοινώσει ότι 17 κράτη έχουν αποσύρει την αναγνώρισή τους για το Κόσοβο, ενώ οι ανακοινώσεις αυτές πολύ συχνά συνοδεύτηκαν από ισχυρισμούς της κοσοβάρικης πλευράς ότι λόγος γίνεται για ψευδείς ειδήσεις.

Η Ζιβάνοβιτς τόνισε ότι το ζήτημα αυτό είναι προβληματικό, δεδομένου του ότι, όπως πρόσθεσε, οι κυβερνήσεις κάποιων από εκείνες τις χώρες δε διαθέτουν δικές τους ιστοσελίδες.

-Στο μεταξύ, αυτό που οι δημοσιογράφοι μπορούν να κάνουν είναι να πιέσουν περισσότερο τους πολιτικούς του Κοσόβου και της Σερβίας, μαζί με τους ισχυρισμούς τους να προσκομίσουν και επίσημα έγγραφα με τα οποία θα υποστηρίξουν τους ισχυρισμούς αυτούς. Αυτό ακριβώς όμως είναι που οι πολιτικοί συνεχώς αποφεύγουν να κάνουν – δήλωσε η δημοσιογράφος.

Σήμερα τίθεται το ερώτημα ποιός ευθύνεται για την εξάπλωση της αναληθούς είδησης. Από το γραφείο του Κοσοβάρου Προέδρου απέδωσαν την ευθύνη στον πρέσβη του Κοσόβου στις Ηνωμένες Πολιτείες, Βλιόρα Τσιτάκου, αναφέροντας ότι απ΄αυτήν χθες το βράδυ έλαβαν την ενημερωτική έκθεση, η οποία προσκομίστηκε επίσης και στο γραφείο του Κοσοβάρου Πρωθυπουργού και στο Υπουργείο εξωτερικών και για περαιτέρω πληροφορίες επέδειξαν το Υπουργείο αυτό.

Από το Υπουργείο, από την άλλη πλευρά, και πάλι μέσω των κοινωνικών δικτύων, δηλώσεις έκανε ο Υπουργός Γκλάουκ Κονιούφτσα, επιβεβαιώνοντας ότι η Τσιτάκου έστειλε την πληροφορία αυτή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Ο Κονιούφτσα πρόσθεσε επίσης ότι βρίσκεται σε επικοινωνία με τον πρέσβη στις Ηνωμένες Πολιτείες για να ξεκαθαρίσει η κατάσταση και δήλωσε ότι „μετά τη διασαφήνιση της όλης κατάστασης, γρήγορα θα γίνουν ενέργειες σχετικά με τις ευθύνες του καθενός“.

-Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι η Τζαμάικα δεν απέστειλε επίσημη ενημέρωση για την αναγνώριση του Κοσόβου και τα υπόλοιπα αποτελούν μια συνέχεια της ανώριμης εξωτερικής πολιτικής του Κοσόβου – εξέφρασε άποψη ο αναλυτής από την Πρίστινα, Σπέτιμ Γκάσι.

Η Τσιτάκου ακόμη δεν έκανε δηλώσεις σχετικά με το θέμα αυτό.

Οι πηγιαίες δημοσιεύσεις των Κοσοβάρων αξιωματούχων είναι ακόμη διαθέσιμες στο Twiter, εκτός από την ανακοίνωση του πρώην Υπουργού εξωτερικών Μπέτζετ Πατσόλι, ο οποίος την αντικατέστησε με μια νέα: „Εν πάση περιπτώσει, σας ευχαριστώ“.

 

Εν πάση περιπτώσει, σ΄ ευχαριστώ Τζαμάικα, ευχαριστώ υπουργέ @kaminajsmith , ευχαριστώ Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, @RepEliotEngel
Το Κόσοβο και οι Κοσοβάροι θα παραμείνουν για πάντα πιστοί φίλοι της κυβέρνησης και του λαού της Τζαμάικα pic.twitter.com/GEJdc2hFUi

— Behgjet Pacolli (@pacollibehgjet) February 21, 2020)

Κείμενο: Μίλιτσα Ραντοβάνοβιτς