Лани најретко се издавале фискални сметки за услуги за одржување на домот (17 проценти), услуги за поправки на домот (21 процент), изнајмување имот (30 процент) и за занаетчиски услуги (36 проценти).
Ова го покажуваат податоците од анкетата за даночната евазија во Република Македонија во 2016 година, направена од Центарот за истражување и креирање на политики (ЦИКП).
Во 2016 година, повеќе од половина од испитаниците (54 проценти) изјавиле дека не им била издадена фискална сметка за разни искористени услуги во последните три месеци, броени од моментот на анкетирање.
– Од друга страна, најчесто и најредовно (85 проценти) се издаваат фискални сметки за професионалните услуги (сметководство, психолог/психијатар, архитектура/дизајн) и за транспортни услуги (75 проценти) – покажуваат податоците на анкетата.
Во неа се додава дека ситуацијата во однос на 2104 година е непроменета во однос на издавање фискални сметки за козметички производи (17 проценти) и 11 проценти за храна и за прехранбени продукти.
– Но, даночната дисциплина бележи двојно влошување во категоријата алкохол и тутун, каде што дури на 20 проценти од испитаниците во 2016 година не им била издадена фискална сметка во последниот месец, споредено со 12 проценти од испитаниците во 2014 година. Алкохолот и тутунот се акцизни стоки за кои следуваат високи даноци, а тоа значи дека потенцијалното зголемување на даночната евазија во оваа сфера носи со себе ризик од помали даночни приходи во државната каса – се вели во анкетата.
Како препорака, во истражувањето се вели дека владата најпрво треба да размисли за менување на балансот помеѓу постојните казнени мерки (со прогресивни стапки на казнување) и второ, на балансот помеѓу казнените мерки и стимулациите.