Поминаа речиси две години од имплементирањето на проектот „Активација на ранливите групи на пазарот на трудот“, и оттогаш до денес, согласно податоците од Агенцијата за вработување на Република Северна Македонија (АВРСМ), изработени се 3.075 индивидуални планови за активација на граѓани.
Проектот го спроведува Агенцијата за вработување во соработка со центрите за социјална работа и центрите за вработување во општините на ниво на РСМ.
Изготвувањето на индивидуален план е првиот чекор што центрите и Агенцијата го прават за да отворат процес и пристапат до лице – корисник на гарантирана минимална помош (ГМП), што подоцна ги предвидува активностите што треба да се преземат, со цел лицето побрзо да се интегрира на пазарот на трудот.
Во периодот кога почнал да се имплементира овој проект, во септември 2019 година, според податоците од Државниот завод за статистика, во земјава имало 13.361 невработени и 47.434 неактивни граѓани корисници на социјални бенефиции / социјална помош. Бројот во следните две години значително расте, а во 2020 и двојно се зголемува бројот на невработени лица приматели на социјална помош, по што во 2021 година имало 26.964 невработени и 52.445 неактивни лица од оваа категорија.
Според Агенцијата за вработување, во двегодишниот период од започнување на програмата биле активирани 1.400 лица, поделени во двете програми преку кои се спроведува проектот. Односно, 1.108 лица биле дел од Програмата за Советување и Менторство, а 329 биле вклучени во активните програми и мерки за вработување, како што се субвенционирање на плати, обуки за занимања за кои има побарувачка на пазарот на трудот и практиканство.
Од АВРСМ велат дека Програмата за советување и менторство има за цел да ги мотивира лицата корисници на гарантирана минимална помош, и преку советување, поттикнување и поддршка, започнувајќи со процесот на активација, да придонесе за нивно полесно вклучување на пазарот на трудот.
Оттаму, слабата заинтересираност и минималната опфатеност ја препишуваат и на ковид-19 пандемијата, но тврдат дека постојано се работи на изнаоѓање нови начини како да ги привлечат граѓаните да пристапат кон услугите што ги нуди проектот.
„Така на пример се овозможи електронска размена на податоци помеѓу центрите за социјална работа и центрите за вработување. Потоа во 2021 година, АВРСМ го надгради својот систем, кој веќе во 2022 година овозможи електронско аплицирање на лицата, на работодавачите и на спроведувачите на обуки и услуги, за учество во дел од активните програми и мерки, и услугите за вработување“, велат од Агенцијата за вработување.
Во однос на прашањето за работата и соработката со центрите, од АВРСМ посочуваат дека секој од центрите има на располагање различни капацитети, но како што велат, секогаш има можност за подобрување и тоа е нивната мисија во понатамошниот период.
Проектот во следниот период, како што посочуваат од Агенцијата ќе се фокусира кон спроведување обуки за вработените во центрите за социјална работа и центрите за вработување.
„Што се однесува до актуелизацијата или промоцијата на Проектот, односно можностите за образование, обука и вработување, кои истиот ги нуди, мораме да внимаваме не само на позитивните ефекти од спроведување на активните програми и мерки, туку и на негативните ефекти кои може да се појават, а кога станува збор за оваа целна група тоа е ефектот на стигматизација“, забележуваат од Агенцијата.
Податоците што АВРСМ ги достави до Мета.мк укажуваат дека од 1.108 лица опфатени во Програмата за советување и менторство, околу 32%, односно, како што наведуваат, повеќе од 350 лица, биле вклучени во некоја од активните програми и мерки за вработување или се вработиле.
„Сепак, овие бројки засега се сé уште мали за да можеме да извлечеме генерални заклучоци“, посочуваат од Агенцијата и на тоа додаваат дека проектот понатаму предвидува и извршување проценка за влијанието на услугите што ги нуди со цел да се утврди нивото на успешност.
Агенцијата за вработување објаснува дека постојано се води евиденција за бројот на невработени лица. Оттаму апелираат дека согласно новиот Закон за социјална заштита секое лице што е работоспособно треба месечно и редовно да се пријавува како невработено – активен барател на работа со цел да се има поголем увид на бројот на невработени и да се работи кон унапредување на пристапот кон нив за нивно побрзо интегрирање на пазарот на трудот.
