Фондацијата за интернет и општество Метаморфозис, во рамките на Проектот на УСАИД за граѓанско учество, вчера на онлајн настан ги презентираше резултатите од спроведеното истражување засновано врз Индексот на отвореност. Дел од претставниците на локалните самоуправи зедоа учество на настанот со свои коментари за рангирањето, додека за процесот на спроведување на истражувањето говореа и претставници на невладините организации од сите региони во земјава.
Гоце Арсовски, офицер за програмска поддршка во Фондацијата Метаморфозис во рамките на онлајн настанот истакна дека тоа што овој Индекс се разликува од другите е фактот што се заснова на прецизно дефинирана методологија која што е креирана пред шест години и цело време се подобрува и усовршува. Методологијата е опсежна, и развивана имајќи ги предвид принципите на применливост, проверливост, објективност, транспарентност, споредливост и постојано усовршување, изјави Арсовски.
Направената проценка на состојбата на доброто владеење во единиците на локалната самоуправа (ЕЛС) за 2021 година покажа дека повеќето општини не работат доволно за да ги задоволат стандардите за отвореност. Резултатите во областите укажуваат на тоа дека општините применуваат ниски стандарди за консултации, транспарентност, мониторинг и контрола во нивното работење. Просечната отвореност на општините за 2021 година изнесува ниски 25 отсто.
Индексот на отвореност покажа дека во мерењето за 2021 година најдобри резултати имаат општините Охрид (51 отсто), Василево (48 отсто) и Кочани (48 отсто), додека најниско е рангирана општината Пласница (3 отсто).
Учесниците на вчерашниот јавен настан имаа можност директно да земат учество во дискусијата со истражувачите во проектот, како и со претставниците на локалната самоуправа.
Јасминка Поповска претставник од Локалната Агенција за Развој Струга, партнер на Фондацијата Метаморфозис во мерењето на Индексот, се осврна на искуството со дел од општините кои беа мониторирани од страна на организацијата.
„Добар дел од веб страниците се нефункционални, некои веб страници се тешко пребарливи, кај други пак воопшто не работи копчето за брзо пребарување. Често поставените документи се во несоодветен документ, и не се пребарливи. Едноставно, ако сакаме да го видиме буџетот на училиштето во кое учи нашето дете, едноставно не можеме. Како ние, како граѓани, да дојдеме до информациите што ни требаат од општините? На пример, кој е распоред на подигање на смет во рамки на општината“, праша Поповска.
Таа додаде дека позитивно е тоа што кај вработените во администрацијата има голем интерес за работа и голем дел од пропустите се направени од не знаење.
„Во иднина, треба да се посвети многу внимание на едукација на вработените во општините”, изјави Поповска.
Претставникот на Фондацијата за развој на локалната заедница од Штип, Борис Шарковски, исто така партнер на Фондацијата Метаморфозис во мерењето на Индексот, зборуваше за сличностите и разликите помеѓу урбаните и руралните општини, со помал број жители, и како тоа влијае врз самата отвореност и транспарентност на општината.
„Општините треба посериозно да ја сфатат важноста на транспарентноста во интерес на граѓаните. Се надеваме дека и со новите креатори на политики кои беа избрани на последните локални избори ќе оствари блиска соработка и партнерство повторно, во интерес на граѓаните и со цел подобрување на услугите кои општините ги нудат кон нив“, изјави Шарковски.
Марија Василевска, програмски менаџер во Центар за социјални иновации Блинк 42/21 од Скопје, зборуваше за неочекуваните предизвици и резултати со кои се соочи истражувачкиот тим во текот на мерењето, како и достапноста и отвореноста на општинските администрации кон ваквите истражувања на состојбата, гледано од аспект на граѓанските организации.
„Граѓанските организации и општините треба партнерски да работат на отвореноста и транспарентноста. Одличната можност тоа да се постигне е преку мЗаедница која овозможува лесна комуникација помеѓу општините и граѓаните и дигитализација на дел од услугите. Клучно е да разбереме дека сите целиме кон подобра заедница“, изјави Василевска.
Препораките од истражувањето ќе бидат пренесени до сите претставници на локалните самоуправи кои беа предмет на мониторинг, преку состаноци, како и до пошироката јавност преку социјалните медиуми и одржување на јавни настани.
Истражувањето се повторува на годишно ниво и ни овозможува да го споредиме степенот до кој ќе се постапува според овие препораки. Оваа проценка е достапна на македонски, албански и англиски јазик на веб-страницата на Метаморфозис http://www.metamorphosis.org.mk. Ова истражување се спроведе како дел од активностите на Метаморфозис во рамките на Проектот на УСАИД за граѓанско учество.
