Тврдењето на поранешниот министер за здравство Арбен Таравари во текот на гостувањето на ТВ Алсат М (18.02.2021), дека за Македонија се резервирани само 103.200 дози на вакцини е неточно и со тоа тој ја дезинформира јавноста, пишува „Медиа Плус“ во својата анализа, што ја пренесуваме во целост.
„Јас го проверувам, сега го гледам системот Ковакс на телефон и ги гледам броевите дека Македонија е во системот Ковакс. Министерот рече дека нарачавме над 800 илјади вакцини преку системот Ковакс и сега гледам, резервиран број за Македонија е 103.200 вакцини“, рече Таравари на Алсат М. Оваа изјава потоа ја пренесоа повеќе медиуми.
Тоа што поранешниот заменик министер за здравство го гледал, всушност е документот на Ковакс системот со прогноза за раната достапност на дозите од вакцината на Фајзер/Бионтек и вакцината на АстраЗенека и Оксфордскиот универзитет, издаден на 2 февруари.
Во објаснувањето се вели дека „овој документ содржи информации за индикативна дистрибуција на 240 милиони дози на вакцината АстраЗенека и Оксфордскиот универзитет (АстраЗенека/Оксфорд) лиценцирани на Институтот за серуми од Индија и 96 милиони дози на вакцината АстраЗенека/Оксфорд, според договорот за претходна набавка помеѓу Гави, Алијансата за вакцини и АстраЗенека за првиот и вториот квартал на 2021 година. Исто така, содржи преглед на распределба во првиот круг од 1,2 милиони дози за употреба во итни случаи на СЗО и одобрената вакцина на Фајзер/Бионтек одобрена (EUL) за првиот квартал на 2021 година“.
Понатаму се објаснува терминот „индикативна дистрибуција“, кој е „со цел да обезбеди привремени упатства за учесниците во објектот – нудејќи планирање/сценарио за да се овозможат подготовки за конечна распределба на бројот на дози што секој учесник ќе ги добие во првите рунди на дистрибуција на вакцините. Затоа, тој не е обврзувачки и може да биде предмет на промена“.
Во овој документ со проекција на можна распределба на вакцината против корона вирусот, навистина стои бројот од 103.200 дози, но тоа е само потенцијален план за распределба за македонските граѓани на дози за првиот квартал од годината.
Од друга страна, на документот со резервирани вакцини за Северна Македонија од Ковакс системот, пишува дека до 5 јануари 2021 година се резервирани 800.000 дози.
Јавно искажаниот збор, кога е поткрепен со конкретни бројки, тежи, особено за тема од значаен интерес на граѓаните, во време на пандемија и болест од која секојдневно умираат луѓе.
Од друга страна, задача на новинарите и медиумите е кога пренесуваат вакви изјави да проверат и со тоа да ја остварат својата улога во општеството. Во принципите во Кодексот на новинари пишува дека новинарите со својата работа „ќе придонесуваат за јакнење на правната држава и во контролата на власта и на другите субјекти од јавниот живот“.
Во член 1 пишува: „Доколку информацијата не може да се потврди, или станува збор за претпоставка, односно шпекулација, тоа треба да се каже и да се објави. Точноста на информацијата треба да се провери колку што е тоа можно“, се вели во анализата на „Медиа Плус“.
