Во платеното политичко рекламирање на последните парламентарни избори, доминираат мажите. Жените се помалку застапени, не се става акцент на родовата разновидност. Ова е заклучокот кој беше истакнат на денешниот брифинг со новинари, организиран од Фондацијата за интернет и општество „Метаморфозис“ и Меѓународната фондација за изборни системи (IFES).
На настанот, експертките Марина Тунева и Билјана Бејкова ги презентираа клучните наоди од набљудувањето за време на изборната кампања на последните парламентарни избори во врска со застапеноста на жените и социјално ранливите категории во онлајн медиумите (интернет порталите). На брифингот беа разгледани различните аспекти во прикажувањето на жените и социјално ранливите категории во онлајн медиумските кампањи и во платеното политичко рекламирање.
„Наодите во анализата, односно мониторингот на „Метаморфозис“ од која беа дел 32 портали, покажаа дека ја има компонентата за родова еднаквост. Податоците од мониторингот покажуваат родова нерамнотежа во покривањето на парламентарните избори. Кандидатките, дури и оние со значајни позиции, носителки на листи, добија значително помало внимание. Банерите кои беа поставени, во 21 процент беа жените застапени, а двете најголеми партии купија две третини од банерите. Се потврди дека во платеното политичко рекламирање доминираат мажите. Жените се помалку застапени“, кажа Бејкова.
Таа зборуваше и за медиумските содржини, односно за недоволната присутност на жените и родовата еднаквост.
„Дури и кандидатките, кои јавно се гласни, не ја искористија кампањата за да ги наметнат овие теми. Известувањето главно беше површно, а во наративите имаше зацврствување на родовите стереотипи, наративите за жените се градеа околу патријархалните ставови. Нема конзистентност во родово чувствителниот јазик“, додаде Бејкова.
Професорката Марина Тунева, пак, зборуваше за третманот на маргинализираните групи во медиумските содржини.
„Во однос на етничкиот идентитет, тој имал своја улога во политиката и програмите посеани кон поделби и кохезија. Има интеркултурен наратив за општество за сите. Патриотизмот беше претставен како синоним за социо-економскиот напредок. Брисел се јавува како цел што обединува, притоа нагласувајќи ја заедничката иднина за сите. Потоа, има недоволна застапеност на ранливите групи во политичките наративи. Медиумите ги пренесуваа изјавите на политичарите, но без критика. Ако има штетни наративи на социјални мрежи, тие се засилуваат кога текстовите се објавуваат. Друга матрица што се забележува е, што нема контрола на политичките пораки испратени за време на изборите. Има идентичен начин на претставување на тие наративи, па така има многу слични текстови на повеќе портали. Не се прави обид за подлабинска анализа на кажаното, правење споредба со минатото и слично“, рече проф. Тунева.
Во однос на препораките, потребно е да се вклучат одредби за инклузивност, забрана за говор на омраза и почитување на човековото достоинство, како и да се обезбеди транспарентност во распределба на државните средства. Исто така, експертките очекуваат и промени во Законот за медиуми. Според нив, потребен е независен надзор на платеното политичко информирање, како и казни за злоупотреба на државните средства.
„Потребно е придржување до Кодексот, потребно е да се избегнуваат наративи во политичката комуникација, буџетот да се распределува на инклузивен начин. Онлајн медиумите да се придржуваат до етичката рамка“, рекоа тие.
На прашањето, дали се очекува да ја видиме истата слика на претстојните локални избори во однос на застапеноста на жените и социјално ранливите категории во онлајн медиумите (интернет порталите), Бејкова оцени дека ситуацијата дури може да биде и полоша од онаа што сега постои.
„Ситуацијата и сега е лоша од аспект на родова еднаквост, но можеби низ процес на саморегулација и ако има добра политичка волја, можеби може нешто да се придвижи кон подобро“, рече таа.
Истражувањето покажа дека само 21 отсто од банерите прикажувале жени, а само четири од 11 партии воопшто имале жени на своите банери. Од вкупно 44 кандидати од 11-те партии кои биле прикажани на банери, само девет биле жени. Најмногу жени биле прикажани во рекламите на двете најголеми партии, ВМРО-ДПМНЕ и СДСМ, што најверојатно се должи поголемиот број на реклами од тие партии во споредба со помалите партии, што довело до тоа општо поголем број на кандидати да се прикажат во рекламниот материјал, што пак дало повеќе простор и за жени кандидатки.
