Три години од потпишувањето, Договорот од Преспа за решавање за спорот за името помеѓу Северна Македонија и Грција, сè уште е сензитивна тема за многу граѓани во двете земји.
Ова го покажува истражувањето на јавното мислење кое го направи канцеларијата на Фондацијата „Конрад Аденауер“ од Грција и Кипар и Грчката фондација за европска и надворешна политика (ЕЛИАМЕП), а го спроведоа Институт за демократија „Социетас Цивилис“ и Единицата за истражување на јавното мислење при Универзитетот Македонија во мај оваа година.
„Јавноста во двете држави останува поделена во врска со изгледите на Договорот од Преспа и ефектите што тој ги имаше врз политичкиот и општествениот живот во нивните земји. Додека многу граѓани во двете земји ги признаваат придобивките од решавањето на спорот за името, голем дел населението има негативни ставови за Договорот од Преспа. Мнозинството граѓани во двете земји ја признаа важноста на спорот за името и прифатија дека неговото решавање е компромис што требаше да се направи,“ се вели во истражувањето.
Во него се додава дека спроведувањето на Договорот допира деликатни прашања во врска со етнички и национални идентитети кои се сметаат за клучни фактори за незадоволство од Преспанскиот договор.
„Постигнатиот Договор сè уште генерира значителни поделби меѓу македонската јавност. Ова е особено видливо кај етничките македонски граѓани кои се длабоко поделени во проценката на добрите и лошите страни на резултатите од договорот од Преспа. Од грчка страна, и покрај главниот фокус на надворешната политика кон Турција, односите со Северна Македонија имаат одредена тежина за јавното мислење. Мнозинството Грци се спротивставуваат на идејата за компромис за името, но процентот на оние кои прифаќаат компромисно решение е зголемен. Значителни процент на грчката и македонската јавност ја поддржуваат идејата дека Договорот од Преспа ги зајакна мирот и стабилноста во регионот,“ се додава во истражувањето.
Хенри Бонет, директорот на канцеларијата на Фондацијата „Конрад Аденауер“ во Грција и Кипар вели дека со Договорот од Преспа се тргнаа бариерите кои ги имаше Северна Македонија за да оди напред во нејзиниот пат кон ЕУ и дека се тргнаа предизвиците кои влечеа наназад цела генерација на луѓе кои живеат на двете страни до границите.
„Три години подоцна, не е сè совршено како што покажуваат и резултатите од истражувањето. Особено фрустрирачки е што Северна Македонија не може да се движи доволно брзо кон Европската Унија“, рече Бонет.
Директорот на Фондацијата „Конрад Аденауер“ во Северна Македонија, Даниел Браун рече дека Договорот од Преспа е добар пример како може да се решат некои прашања, иако истражувањето покажува дека се уште постојат загрижености.
„Денеска гледаме друг предизвик за Северна Македонија со друга соседска земја. Тоа предизвикува разочарување дека иако се направи Договорот од Преспа за напредок во европските интеграции, преговорите повторно се заглавени поради проблемот со Бугарија,“ додаде Браун.
Во Северна Македонија, истражување на јавното мислење беше спроведено од Институтот за Демократија „Социетас Цивилис“ – Скопје помеѓу 14 и 28 мај 2021 година на примерок од 1.000 испитаници, а во Грција анкетата ја спроведе Единицата на Институтот за истражување на Универзитетот Македонија во периодот помеѓу 18-25 мај 2021 година на примерок од 1056 испитаници.
