Srpski portal “Kurir” nedavno je objavio vest pod naslovom “Ovo istraživanje neće se dopasti Makedoncima – imaju najniži koeficijent inteligencije u regionu“.
U vesti se navode brojke po kojima građani Makedonije imaju prosečni IQ od 82 i da su na istom nivou sa Albancima iz Albanije, a na nižem od Srba koji imaju 90, od Slovenaca koji imaju 99 i od BiH gde je narod prosečno inteligentan sa 89 IQ.
Podaci, dodaje “Kurir”, su objavljeni u knjizi pod nazivom “Inteligencija naroda”, koja je objavljena u aprilu ove godine.
Vest je “Kurir” ustvari preuzeo sa makedonskog portala “Lider” i to je korektno navedeno gde je vest potpisana i sa “Lider.mk”, kao deo autorstva.
Ali, u obe informacije nedostaju elementi verodostojnosti izvora vesti. Naime, knjiga sa naslovom ”Inteligencija naroda” postoji na internetu i njeni autori su dva univerzitetska istraživača iz različitih instituta (Lynn, Richard & Becker, David. (2019). The Intelligence of Nations.). Ali, mogu da se nađu i mnogi drugi slični naslovi. Sama knjiga nije dostupna bez plaćanja, već su dostupni samo citati ili kratki sadržaj o tome kako je merena inteligencija 128 nacija u svetu, a ni “Lider”, ni “Kurir” nisu objavili link do knjige, reference za istu ili neki drugi podatak.
Knjiga je objavljena i na portalu jednog od autora, Dejvida Bekera, koji je pak spomenut isto tako u aprilu ove godine na jednom portalu koji skuplja kontroverzne i zanimljive tekstove, najviše iz američkih tradicionalnih medija i koji je 10. aprila objavio tekst sa naslovom Svetski IQ je 82. U tekstu se govori o unapređivanju neke metode koju je do tada koristio Beker za merenje globalne inteligencije po zemljama i nacijama a koja je dosta kontroverzna zbog rezultata koje pokazuje i zbog ulaznih elemenata, iz kojih se sada isključuje IQ test, a uzimaju se parametri kao što su stepen obrazovanja, stepen zdravstvene zaštite i slično. Iz tabele se može videti da je RSM na sredini tabele i da je u svetskom proseku od 82 IQ.
Konačno, od jednog od istih autora, Ričarda Lina, na jednom drugom portalu – Zemlje u svetu, objavljena je tabela istraživanja koja obuhvata 113 zemalja i gde je S. Makedonija, pod akronimom FYROM označena kako deli 16. mesto sa kolektivnim skorom od 91 IQ.
Za kraj još neke koincidencije. Vesti sa ovakvim sadržajem su se objavljivale i ranije na makedonskim i regionalnim portalima. Na primer 2014. godine hrvatski “Indeks” objavljuje vest sa naslovom ”Ova mapa prikazuje prosečnu inteligenciju naroda Evrope”. Odmah zatim makedonski sajt MKD objavljuje tekst sa naslovom ”Makedonski narod među najglupljim u Evropi“.
Godine 2015. više makedonskih portala objavilo je slične vesti o tome koji je narod najpametniji, a koji najgluplji na Balkanu i to može da se vidi preko agregata TAJM.mk, koji je uredno grupisao tekstove sa ovakvim sadržajima.
Ako se uzme u obzir više elemenata može se konstatovati da je reč o nepotvrđenim “naučnim” sadržajima, čija osnova potiče ipak iz jednog rada objavljenog još 2002. godine.
Još više je diskutabilan koncept “inteligencije naroda” koji se graniči sa kvazinaukom, pa čak u njemu ima i diskriminatorskih, rasističkih pa i nacističkih elemenata.
Tokom godina ovi sadržaji se transformišu u vesti koje imaju tendenciju da nose zabavni karakter i ne retko sa naslovima i sadržajima diskriminirajućeg karaktera koji se zasnivaju na poluinformacijama ili dezinformacijama.