Από την πρωταρχική ανακοίνωση για δημοψήφισμα εώς την πραγματοποίησή του, δημοσίως ακούστηκαν πολλές πληροφορίες για το τί είδος δημοψηφίσματος θα είναι, ποιός θα το στηρίξει, ποιός θα το μποϋκοτάρει, αν θα μειωθεί η συμμετοχή και άλλα παρόμοια. Στα κοινωνικά δίκτυα και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ιδιαίτερα στα ηλεκτρονικά, άρχισαν να δημοσιεύονται πολλές ψευδείς ειδήσεις και παραπληροφορίες.
Στις 30 Σεπτεμβρίου στη Μακεδονία πραγματοποιήθηκε το τρίτο στην σειρά δημοψήφισμα σε κρατικό επίπεδο, στο οποίο οι πολίτες της Μακεδονίας ψήφισαν για το ερώτημα „Συμφωνείτε για ένταξη στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε. μέσω της αποδοχής της Συμφωνίας μεταξύ Μακεδονίας και Ελλάδας“. Το δημοψήφισμα απέτυχε, επειδή για να ψηφίσουν δε βγήκαν περισσότεροι από τους μισούς εκλογείς, εγγεγραμμένοι στον εκλογικό κατάλογο. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η Κρατική εκλογική επιτροπή, η συμμετοχή στο δημοψήφισμα ανήλθε στο 36,91 τοις εκατό από το συνολικό αριθμό ψηφοφόρων. Για να ψηφίσουν νγήκαν συνολικά 666.743 ψηφοφόροι, από τους οποίους 609.813 ψήφισαν „ΝΑΙ“, ενώ 37.700 ψήφισαν „ΟΧΙ“, ενώ υπήρξαν και 19.221 άκυρα ψηφοδέλτια.
Την απόφαση για πραγματοποίηση καμπάνιας για το δημοψήφισμα η Κυβέρνηση την έλαβε στις 14.8.2018.
Η καμπάνια για το δημοψήφισμα θα υλοποιηθεί με σκοπό να δοθούν πληροφορίες δημόσιου χαρακτήρα για τους πολίτες/ψηφοφόρους στη Δημοκρατία της Μακεδονίας, σχετικά με το περιεχόμενο της Συμφωνίας με την Ελλάδα, τα οφέλη από την ένταξη της Δημοκρατίας της Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. και το σχέδιο σύμφωνα με το οποίο η χώρα θα κινηθεί προς την Συμμαχία και την Ένωση, ανακοίνωσε η Κυβέρνηση.
Μεγάλος αριθμός υψηλών στελεχών από το εξωτερικό και ιδιαίτερα ηγέτες χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποστήριξαν την οψιόν „ΝΑΙ“, επειδή όπως τόνισαν, αυτό θα φέρει πιο κοντά τη Μακεδονία στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ. Μεταξύ αυτών που επισκέφτηκαν τη χώρα υποστηρίζοντας το δημοψήφισμα ήταν η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, ο Αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς, ο Αμερικανός Υπουργός αμύνης Τζιμ Ματίς, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γιανς Στόλτεμπεργκ.
Εδώ ξεχωρίσαμε τις κορυφαίες 5 παραπληροφορίες για το δημοψήφισμα.
- ΤΟ VMRO–DPMNE ΔΕΝ ΣΚΕΦΤΕΤΑΙ ΓΙΑ ΗΣΥΧΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ
Ο Μίτκο Γιάντσεβ, ένας από τους αντιπροέδρους του VMRO-DPMNE και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής, συμμετείχε ως προσκεκλημένος στην τηλεοπτική εκπομπή ,,Τοπ Θέμα στη δική σας πλευρά,, και εκεί δήλωσε τα παρακάτω:
Δεν είμαι για ήσυχο μποϋκοτάρισμα, πιστεύω ότι τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής και ο Πρόεδρος του κόμματος δεν έχουν και δεν πρέπει να έχουν τέτοιες σκέψεις. Το VMRO–DPMNE σκέφτεται με ποιόν τρόπο να επιστρέψει στην εξουσία το γρηγορότερο.
Το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, VMRO-DPMNE, απείλησε ότι θα μποϋκοτάρει το δημοψήφισμα. Και όπως στις αρχές του Σεπτεμβρίου, μόλις λίγες εβδομάδες πριν το δημοψήφισμα, ο ηγέτης του κόμματος Χρίστιαν Μίτσκοσκι, έκανε δήλωση με την οποία κάλεσε τους πολίτες να ενεργήσουν σύμφωνα με την προσωπική τους γνώμη σχετικά με μποϋκοτάρισμα ή όχι, αλλά, μεγάλος αριθμός ενεργειών των υψηλών στελεχών του κόμματος απέδειξαν ότι το κόμμα εφαρμόζει στην ουσία ήσυχο μποϋκοτάρισμα.
Δημοσίως, κόμματα, μη κυβερνητικές οργανώσεις και πρωτοβουλίες πολιτών σχημάτισαν Επιτελείο για το Δημοψήφισμα, το οποίο διεύθυνε την καμπάνια „Η Μακεδονία μποϋκοτάρει“. Υπογραφή στο Μνημόνιο συνεργασίας έθεσαν 28 οργανώσεις, ενώ το μέτωπο καθοδηγούσε ο Γιάνκο Μπάτσεβ, ηγέτης του κόμματος „Εντίστβενα Μακεντόνια“. Το VMRO-DPMNE δημοσίως δεν ήταν μέρος του Επιτελείου για το Δημοψήφισμα.
Οι καταστάσεις όμως επι τόπου απέδειξαν μια διαφορετική πραγματικότητα. Το κόμμα δεν συμμετείχε καθόλου στην καμπάνια για το δημοψήφισμα. Έπειτα, σχεδόν όλα τα υψηλότερα και σημαντικότερα στελέχη του κόμματος ή πρόσωπα με υψηλές κρατικές θέσεις που είχαν οριστεί ή ήταν υποψήφια με το VMRO-DPMNE, συγκεκριμένα τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής του κόμματος και ο πρόεδρος αυτού, λάμβαναν βήματα και μέτρα τα οποία μπορούσαν να εκτιμηθούν ως ήσυχο μποϋκοτάρισμα. Τα βήματα αυτά ήταν τέτοια που βοηθούσαν να μην επιτύχει το δημοψήφισμα όχι με τρόπο που οι περισσότεροι ψήφοι θα ήταν για το ,,ΟΧΙ,, αλλά μέσω της μη συμμετοχής στην ψηφοφορία από πλευράς των μελών και ψηφοφόρων του VMRO-DPMNE.
Έτσι, παραδείγματος χάριν, ένα από τα γνωστότερα μέλη του κόμματος και πρώην υπουργός εξωτερικών, ο Аντόνιο Μιλόσοσκι, δημόσια και ανοιχτά τόνισε ότι θα μποϋκοτάρει το δημοψήφισμα πριν ακόμη τα όργανα του κόμματος λάβουν οποιαδήποτε θέση. Έπειτα, μια σειρά υψηλών στελεχών, όπως ο Тράικο Βελιάνοβσκι, πρώην πρόεδρος του Κοινοβουλίου, επίσης ανοιχτά παραδέχτηκε ότι θα μποϋκοτάρει το δημοψήφισμα. Το ίδιο έπραξε και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Γκιόργκι Ίβανοβ, ο οποίος είχε εκλεγεί ως υποψήφιος του VMRO-DPMNE, όπως και ο επίτιμος πρόεδρος και πρώην πρωθυπουργός Νίκολα Γκρούεβσκι. Όταν τόσα πολλά υψηλά στελέχη του κόμματος ανοιχτά δήλωσαν ότι θα μποϋκοτάρουν το δημοψήφισμα, ο μοναδικός τρόπος που αυτό μπορεί να ερμνηνευτεί είναι ότι το κόμμα επίσης το μποϋκοτάρει. Ανόητο είναι να ειπωθεί ότι το VMRO-DPMNE δεν εφαρμόζει ένα ήσυχο μποϋκοτάρισμα, ενώ όλα του τα υψηλά στελέχη αρνούνται να ψηφίσουν.
- ΤΟ VMRO–DPMNE ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΤΙΠΟΤΑ ΚΟΙΝΟ ΜΕ ΤΟ „ΜΠΟΫΚΟΤΑΡΩ“
Παρακάτω, υπάρχουν και πολλοί δείκτες σύνδεσης μεταξύ του VMRO-DPMNE και αυτού που αποκαλούταν „Μποϋκοτάρω“, το οποίο είχε συστηθεί ως ανεξάρτητο και μη κομματικό κίνημα. Από την άλλη πλευρά όμως, υλικά βίντεο με κάλεσμα για μποϋκοτάρισμα του δημοψηφίσματος από το „Μποϋκοτάρω“ πολύ συχνά χρησιμοποιούσαν εικόνες και ολόκληρα σημεία από τα προεκλογικά βίντεο του VMRO–DPMNE, όπως και βίντεο κλιπάκια από την παρουσίαση „Μακεδονία αιώνια“ που είχαν γίνει κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του VMRO-DPMNE, αλλά αυτή τη φορά προσαρμοσμένα για εξάπλωση του μηνύματος για το μποϋκοτάρισμα. Επίσης, η συγκέντρωση μπροστά από το Κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Μακεδονίας, όπου γιορταζόταν η ,,επιτυχία,, του μποϋκοταρίσματος, ήταν γεμάτη από στελέχη της Ένωσης νέων δυνάμεων του VMRO-DPMNE, ενώ όσο διαρκούσε ο ερορτασμός μπροστά από το Κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Μακεδονίας λόγω της έλειψης συμμετοχής στο δημοψήφισμα, το ίδιο συνέβαινε και στα κεντρικά γραφεία του VMRO–DPMNE ενώ αναμενόταν να εμφανιστεί ο πρόεδρος του κόμματος Κρίστιαν Μίτσκοσκι και να κάνει συνέντευξη Τύπου.
Παρακάτω, όλη η ρητορική του „Μποϋκοτάρω“ ήταν κατά πολύ παρόμοια μ΄αυτήν του VMRO-DPMNE αφότου το κόμμα είχε περάσει στην αντιπολίτευση. Μέσα μαζικής ενημέρωσης προσκείμενα στο VMRO-DPMNE ασταμάτητα παρακολουθούσαν τις δραστηριότητες του „Μποϋκοτάρω“ και θετικά ενημέρωναν γι΄αυτές, δίνοντάς τους απεριόριστο χρόνο και χώρο, τέτοιο που εκτός από το VMRO-DPMNE κανείς άλλος δε λαμβάνει.
Επίσης, όταν γίνεται λόγος για τις δραστηριότητες του ,,Μποϋκοτάρω“ στα κοινωνικά δίκτυα, τα ίδια ανώνυμα προφίλ που κατά τις προεκλογικές εκστρατείες ενεργοποιούνταν για το VMRO-DPMNE εμφανίστηκαν πριν το δημοψήφισμα με κανονιές κειμένων και twits στα οποία καλούσαν σε μποϋκοτάρισμα του δημοψηφίσματος και γίνονταν επιθέσεις σε εγχώριους και αλλοδαπούς κρατικούς ηγέτες, οι οποίοι υποστήριζαν το δημοψήφισμα και την Συμφωνία των Πρεσπών.
Έτσι που ακόμη και να μην είχε το VMRO-DPMNE οργανώσει το ,,Μποϋκοτάρω“, όπως ισχυρίζονται από το κόμμα αυτό, πολλές είναι οι κοινές πολιτικές και σημεία επαφής στις αντιδράσεις και τις δραστηριότητες στα πολιτικά γεγονότα για να μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι μεταξύ τους δεν έχουν καμιά σύνδεση.
- ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΕΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ ΩΣ ΕΓΓΥΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΠΟΫΚΟΤΑΡΙΣΜΑ
Το πρώην στέλεχος του VMRO-DPMNE, Вάνε Τσβετάνοβ, κατηγόρησε ότι το VMRO-DPMNE ανάγκασε τους φίλους και τα μέλη του να „καταθέσουν“ τα έγγραφά ταυτοποίησής τους (αστυνομικές ταυτότητες και διαβατήρια) ως μορφή σίγουρου μποϋκοταρίσματος και αδυναμία για αλλαγή άποψης.
Το δημοψήφισμα είναι η φωνή σας για την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ. Δική σας φωνή για το μέλλον της Μακεδονίας! Για το λόγο αυτό μην υποκύπτετε σε απειλές και πιέσεις. Η αίτηση για αστυνομικές ταυτότητες είναι προσπάθεια για εμπόριο και παζάρια μ΄αυτές και αυτό δε θα περάσει. Οι εγκληματίες θα πληρώσουν!, είχε δημοσιεύσει ο Τσβετάνοβ.
Αυτός ο ισχυρισμός του δεν είχε ελεγθεί από τα αρμόδια όργανα και παρέμεινε να ,,μετεωρείται,, καθ΄όλη τη διάρκεια της διαδικασίας του δημοψηφίσματος.
- ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΘΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΜΕ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΑΝΕΥ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ
Προετοιμάζεται πεδίο μέσω του αποκλεισμού του ορίου συμμετοχής του 50 τοις εκατό για το δημοψήφισμα που σύντομα θα γίνει και αλλαγή στο Νόμο περί δημοψηφισμάτων με σκοπό να μη γίνει σεβαστή η επιθυμία του μακεδονικού λαού. Ένα τέτοιο κείμενο είχε δημοσιεύσει κατά τη διάρκεια του Ιουνίου το πορτάλ Тάρατουρ, αναδημοσιεύοντας είδηση του τηλεοπτικού καναλιού „Άλφα“.
Οι πολιτικοί αναλυτές που αμύνονται των πολιτικών της Εξουσίας ήδη δημιουργούν την εικόνα για το ποίο σενάριο θα ήταν το καλύτερο για το δημοψήφισμα και την άποψη των πολιτών για την Συμφωνία των Πρεσπών με την Ελλάδα. Ο πολιτικός αναλυτής Πέταρ Άρσοβσκι σε δήλωσή του για το τηλεοπτικό κανάλι „Аλσατ“ δήλωσε ότι ο μοναδικός τρόπος για εξασφάλιση δίκαιου αγώνα για το δημοψήφισμα θα ήταν να αποκλειστεί το όριο συμμετοχής του 50 τοις εκατό.
Στις 21 Ιουνίου, ο υπουργός εξωτερικών, Νίκολα Ντιμίτροβ, στην τηλεοπτική εκπομπή „Τοπ Θέμα“ του καναλιού „Τέλμα“, ανέφερε τη μείωση των ορίων συμμετοχής για τα δημόψηφίσματα, αλλά από οπτική γωνία του γεγονότος ότι δεν είναι ακριβώς γνωστό πόσους ψηφοφόρους έχουμε στη χώρα, λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν έχει γίνει απογραφή. Σε καμία όμως περίπτωση δεν είπε ότι η κυβέρνηση έχει τέτοιο σκοπό.
Υπενθύμισε ότι ο Εκλογικός Κατάλογος περιέχει περίπου 1 εκατομμύριο και 800 χιλιάδες ψηφοφόρους, αλλά ότι συνεχώς λόγος γίνεται για περίπου 500 χιλιάδες εκπατρισμένα άτομα. Τώρα όμως, δήλωσε, δεν υπάρχει χρόνος για ,,καθαρισμό,, του καταλόγου και έτσι θα πρέπει να ληφθούν πολιτικές αποφάσεις, δήλωσε ο Ντιμίτροβ, δημοσίευσε το τηλεοπτικό κανάλι „Τέλμα“.
Στις 02 Ιουλίου η υπουργός δικαιοσύνης, Рενάτα Ντέσκοσκα, κατά τη διάρκεια του χαιρετισμού στην τρίτη συνεδρία της Σχολής της Οχρίδας φυσικού δικαίου με θέμα „Καλή διαχείριση και νομικές μεταρρυθμίσεις“, ρητά είχε δηλώσει ότι δε θα μειωθεί το όριο συμμετοχής για το δημοψήφισμα:
Σημαντικό στοιχείο που δημιουργεί το μωσαϊκό κυριαρχίας του δικαίου είναι η υπεροχή του Συντάγματος. Είδαμε ότι το Σύνταγμα ως τώρα ήταν ένα φύλλο χαρτί που το πατούσαν και δεν το σέβονταν – υπόσχεση της νέας κυβέρνησης είναι το Σύνταγμα να αποτελεί Αγία Γραφή, το οποίο πρέπει να το ενσωματώσουμε στην καθημερινή ζωή. Ως νομικός και ως υπουργός τώρα, ακούω διάφορες ερωτήσεις τις ημέρες αυτές για το αν μπορούμε με το Νόμο περί δημοψηφισμάτων να αλλάξουμε τα όρια συμμετοχής στο δημοψήφισμα. Όχι, δε μπορούμε, επειδή τα όρια συμμετοχής αποτελούν συνταγματική κατηγορία. Εάν υποσχόμαστε κυριαρχία του δικαίου και σεβασμό προς το Σύνταγμα, δε μπορούμε να αλλάξουμε κάτι που ρητά το εγγυάται το Σύνταγμα.
- Ο ΤΟΝΤΟΡΟΒ ΘΑ ΨΗΦΙΣΕΙ „ΝΑΙ“ ΣΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ
Στο επίκεντρο της καμπάνιας για το δημοψήφισμα, σαν βόμβα έσκασε η είδηση από τμήμα των μέσων μαζικής ενημέρωσης ότι ο πρώην υπουργός υγείας και στέλεχος του VMRO-DPMNE, Νίκολα Τόντοροβ, θα ψηφίσει „ΝΑΙ“ στο δημοψήφισμα.
Ο Τοντόροβ, ο οποίος συμμετείχε σε συζήτηση στο Υπουργείο εξωτερικών με τίτλο „Συζητούμε για το ΝΑΤΟ“, εξήγησε ότι θα ψηφίσει „ΝΑΙ“ επειδή η ηγεσία του VMRO–DPMNE δε παίρνει θέση σχετικά με το δημοψήφισμα, αλλά άφησε τους υποστηρικτές να ενεργήσουν σύμφωνα με την προσωπική τους άποψη, δημοσίευσε η εφημερίδα „Σλόμποντεν Πέτσατ“.
Η πληροφορία αυτή άμεσα διαψεύθηκε από τον Τοντόροβ, ο οποίος έκανε δηλώσεις μέσω „FaceBook“:
Αποτελεί ψευδή είδηση ότι δήλωσα πως θα ψηφίσω „ΝΑΙ” στο δημοψήφισμα. Αντιθέτως, είπα ότι η καρδιά μου δε μ΄αφήνει να κυκλώσω το „ΝΑΙ”. Δηλώνω με σαφήνεια ότι θα ψηφίσω „ΟΧΙ“ για την Συμφωνία και ,,ΝΑΙ,, για την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ. Θα γράψω μόνος μου την ερώτηση και έτσι θα απαντήσω.
