Σε συνέντευξη για το „Portalb.mk“, η αρχισυντάκτρια του Faktoje.al, υπηρεσία ελέγχου γεγονότων (fact-checking) στην Αλβανία, Άλμα Γιάνκα, δηλώνει ότι το καλύτερο ,,γιατρικό,, κατά της παραπληροφόρησης είναι η εκπαίδευση των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Σύμφωνα με την ίδια, πρέπει να υπάρχει πνεύμα μεγαλύτερης συνεργασίας μεταξύ των μέσων μαζικής ενημέρωσης και των υπολοίπων συμμετάσχοντων που επιδρούν στην αγορά των μέσων ενημέρωσης, να γίνεται σεβαστός ο κώδικας επαγγελματικής ηθικής, οι αρχές της δημοσιογραφίας και να μην επιτρέπονται δημοσιεύσεις που ο μόνος τους στόχος είναι η αύξηση των clics, χωρίς να έχουν κάποιο επίπεδο περιεχομένου. Δηλώνει επίσης ότι η πολιτική στην Αλβανία πολύ συχνά αποτελεί τη βάση για την εξάπλωση ψευδών ειδήσεων και ότι η Βόρεια Μακεδονία λαμβάνει τη δέουσα προσοχή στα αλβανικά μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Ποιές είναι οι συχνότερες μορφές χειρισμών των μέσων ενημέρωσης και παραπληροφόρησης που κυκλοφορούν στην Αλβανία;
–Πιστεύω ότι οι συχνότερες μορφές χειρισμών των μέσων ενημέρωσης και παραπληροφόρησης στην Αλβανία συνδέονται στενά με την πολιτική. Μεγάλος αριθμός πολιτικών προσώπων προσπαθούν να χειρισθούν ,,κατάλληλα,, πληροφορίες που συνδέονται με τα οικονομικά γεγονότα, τις επιτυχίες στο χώρο της υγείας, στην εκπαίδευση, τις υποδομές, τα πολιτικά συμβάντα. Οι χειρισμοί των μέσων μαζικής ενημέρωσης και κυρίως οι παραπληροφορήσεις, δυστυχώς, στην Αλβανία βρίσκουν πρόσφορο έδαφος πολύ συχνά όταν για κάποια υπόθεση διαφθοράς που επιδρά σε μεγάλο βαθμό στην κοινή γνώμη ή για κάποιο σκάνδαλο μεγάλων διαστάσεων γίνονται προσπάθειες να ,,καλυφθεί,, με άλλο σκάνδαλο.
Υπάρχει ,,γιατρικό,, κατά της εξάπλωσης της παραπληροφόρησης;
-Θα ήθελα πολύ να πω, με γεμάτο το στόμα ότι υπάρχει, πιστεύω όμως ότο το ,,γιατρικό,, αυτό δεν γιατρεύει εντελώς, που σημαίνει ότι ακόμη και αν υπάρχει, δε λειτουργεί. Παρ΄όλα αυτά, θα ήθελα να είμαι αισιόδοξη προς αυτό. Πιστεύω ότι το καλύτερο ,,γιατρικό,, είναι η εκπαίδευση των μέσων μαζικής ενημέρωσης και επίσης θα πρέπει να έχουμε πνεύμα συνεργασίας μεταξύ των μέσων μαζικής ενημέρωσης και των υπολοίπων συμμετάσχοντων που επιδρούν στην αγορά των μέσων ενημέρωσης. Εκτός αυτών, θα ήθελα να προσθέσω και τις προσωπικές συνειδήσεις. Αυτό το τελευταίο θα μπορούσε να κάνει θαύματα…
Η Κυβέρνηση της Αλβανίας έχει κάποιο σχέδιο για δράσεις κατά της παραπληροφόρησης και σε ποιό βαθμό είναι ενεργή στο ζήτημα αυτό;
–Ακόμη και να έχει ένα τέτοιο σχέδιο η Κυβέρνηση της Αλβανίας, μάλλον δεν αποδείχθηκε εώς τώρα ως αποτελεσματικό και εγώ πιστεύω ότι υπάρχει μια συνεχής προσπάθεια αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης, σε μια εποχή που αυτή η κοινή γνώμηη συναντά δυσκολίες στο να μάθει την αλήθεια, ενώ σε όχι και λίγες υποθέσεις η κοινή γνώμη ,,χειραγωγείθηκε,, από την ίδια την κυβέρνηση. Η αλβανική κυβέρνηση είχε μια πρωτοβουλία προς το θέμα αυτό, μέσω της ετοιμασίας σχεδίων νόμων με στόχο τη ρύθμιση των μέσων ενημέρωσης του διαδικτύου, δύο όμως από τα σχέδια νόμων εκτιμήθηκαν ως λογοκρισία της ελευθερίας της έκφρασης. Επίσης, όσο γνωρίζω, η αλβανική κυβέρνηση την περσινή χρονιά είχε προτείνει και αλλαγές στους νόμους που συνδέονται με ταμέσα μαζικής ενημέρωσης.
Υπάρχουν στην Αλβανία δικαστικές υποθέσεις λόγω ενθάρυνσης και πρόκλησης κινδύνου, πανικού ή γενικού φόβου στην κοινή γνώμη μέσω εξάπλωσης ψευδών πληροφοριών και ομιλίες μίσους;
–Δε μπορώ να μιλήσω με πλήρη αρμοδιότητα για το θέμα αυτό, επειδή δε γνωρίζω για συγκεκριμένες υποθέσεις, αλλά σύμφωνα μ΄αυτά που γνωρίζω, δεν υπάρχουν τέτοιου είδους δικαστικές υποθέσεις.
Σε ποιό βαθμό οι αλβανικές ενώσεις μέσων μαζικής ενημέρωσης είναι ενεργές στον αγώνα κατά της παραπληροφόρησης;
–Πιστεύω ότι οι ενώσεις μέσω ενημέρωσης μπορούσαν και παλαιότερα, αλλά και τώρα, να πράξουν περισσότερα προς την κατεύθυνση αυτή και πάντοτε υπάρχει χώρος για βελτιώσεις. Παρ΄όλα αυτά, δε λείπουν οι πρωτοβουλίες, οι δραστηριότητες και οι διάφορες ενέργειες οργανώσεων και ενώσεων / συλλόγων, που εργάζονται πάνω στο θέμα του αγώνα κατά της παραπληροφόρησης.
Έχει συμβεί να υπάρχει παραπληροφόρηση για τη Βόρεια Μακεδονία στα αλβανικά μέσα μαζικής ενημέρωσης και ποιές ψευδείς πληροφορίες είναι οι συχνότερες;
–Δεν θα τολμούσα να γενικεύσω για όλα τα αλβανικά μέσα μαζικής ενημέρωσης και να δηλώσω ότι απ΄ αυτά δημοσιεύονται ψευδείς πληροφορίες για τη Βόρεια Μακεδονία, αλλά είναι δυνατό να έχει συμβεί. Εγώ επιλέγω να πληροφορούμαι για διάφορα κανάλια μαζικής πληροφόρησης (παραδοσιακά και μη μέσα μαζικής ενημέρωσης), δε μπορώ όμως να τα παρακολουθώ όλα για να μπορέσω να βγάλω ένα σωστό συμπέρασμα για το ζήτημα αυτό.
