„Ιστορική ημερομηνία“, „πραγματοποίηση ενός πολύχρονου ονείρου“, „η μεγαλύτερη επιτυχία από την ανεξαρτητοποίηση της Μακεδονίας“ – ήταν μόνο μερικά από τα σχόλια που ακούστηκαν κατά τη διάρκεια της πιθανόν μίας από τις τρεις σημαντικότερες εβδομάδες και ημερομηνίες της νεότερης μακεδόνικης ιστορίας. Η πρώτη, κατανοητό, ήταν η υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών για το νέο όνομα, η δεύτερη ήταν η υπερψήφιση των συνταγματικών αλλαγών (και πάλι για το νέο όνομα), η τρίτη ήταν η υπογραφή του Πρωτοκόλλου προσχώρησης – „καρέκλα στο τραπέζι του ΝΑΤΟ“.
Δεν πρέπει να μας ξεγελάσει η ταχύτητα με την οποία από την υπογραφή της συμφωνίας με την Ελλάδα φτάσαμε σε φάση η Μακεδονία να βρίσκεται κοντά στο να γίνει το 30-το μέλος της μεγαλύτερης στρατιωτικής συμμαχίας του κόσμου.
Όπως και κάθε μάχη όμως, και σ΄αυτή θα πρέπει να γίνουν σκληρές θυσίες.
„Κανένας δε με ρώτησε εμένα με ποιόν τρόπο από 49 βουλευτές μετά τις εκλογές έφτασα εώσςτην απαραίτητη πλειοψηφία των 2/3 στο Κοινοβούλιο“. Αυτό ήταν το λακωνικό σχόλιο του πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεβ στην ερώτηση για το αν έπρεπε να κάποιους συμβιβασμούς. Ο άνθρωπος για τον οποίον όλοι λένε ότι ήταν ο κινητήρας για όλες τις αλλαγές στη Μακεδονία, κατάφερε να εξασφαλίσει ακόμη 32 βουλευτές συν τους δικούς του για να ψηφιστεί ο νόμος περί αμνηστείας με τον οποίο δίδεται χάρη σ΄αυτούς που μπήκαν με τη βία στο Κοινοβούλιο και μάτωσαν το κεφάλι του και το στόμα του. Εκτός αυτού, έπρεπε να κάνει και παραχωρήσεις σε βουλευτές της αντιπολίτευσης για να περάσουν οι συνταγματικές αλλαγές και να ανοίξει ο „δρόμος για το ΝΑΤΟ“.
Βλέποντας πάντοτε προς τον υψηλότερο στόχο, ο Ζάεβ αναγκάστηκε να υποφέρει και χτυπήματα τα οποία ήταν χαμηλότερα και πιο επικίνδυνα απ΄αυτά που είχαν επιφέρει αιματοχυσία.
Η κοινή γνώμη ακόμη προσπαθεί να συνέλθει απ΄όλα αυτά τα σοκαρίσματα και αναρωτιέται εάν το κόστος το οποίο περιλαμβάνει μερική παράκαμψη του κράτους δικαίου (και όμως όλα να είναι νόμιμα και χωρίς να εμπλεχτεί η δικαστική εξουσία) δεν ήταν πολύ μεγάλο και μακροπρόθεσμα πολύ επικίνδυνο για την υγεία του κράτους.
Η συμμετοχή ως μέλος στο ΝΑΤΟ, υποστηρίζεται, σπάνιο φαινόμενο, σχεδόν απ΄όλους τους πολίτες της (ακόμη για λίγο) Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Οι συμφωνίες με Βουλγαρία και Ελλάδα και ο γρήγορος βηματισμός προς την Ε.Ε. έβρισκαν και ακόμη βρίσκουν πολλούς με αντίθετη γνώμη, αλλά για το ΝΑΤΟ και την συμμετοχή στην Συμμαχία, όπως στις δημοσκοπήσεις έτσι και γενικά στην κοινωνία και στα πολιτικά κόμματα, υπάρχει μεγάλη υποστήριξη.
Υπάρχουν και περιθωριακά κόμματα (όπως για παράδειγμα το κόμμα „Εντίστβενα Μακεντόνια / Μοναδική Μακεδονία“ του Γιάνκο Μπάτσεβ, για το οποίο ακούγεται ότι βρίσκεται υπό ρωσική επίδραση) και μεμονομένα άτομα που υποστηρίζουν τις θέσεις της Μόσχας ότι η Μακεδονία με το ζόρι ωθείται στο ΝΑΤΟ αντίθετα από την επιθυμία του λαού και με παραβίαση του Συντάγματος, αλλά αυτοί το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να προσθέτουν λίγο χρώμα στη μεγάλη υποστήριξη.
Η συμμετοχή ως μέλος στο ΝΑΤΟ αποτελεί μέρος της μακεδόνικης απογοήτευσης το μακρινό έτος 2008 και την Σύνοδο Κορυφής της Συμμαχίας στο Βουκουρέστι, όταν την τελευταία στιγμή η Ελλάδα μπλόκαρε την σχεδόν έτοιμη πρόσκληση για μέλος υπό το όνομα Δημοκρατία της Μακεδονίας (Σκόπια). Τότε η μακεδόνικη αντιπροσωπεία επέστρεψε με σκυμμένο το κεφάλι και παρόμοια είχε περάσει και η αμερικανική αντιπροσωπεία, η οποία εώς μία μέρα πριν την Σύνοδο θεωρούσε ότι το ελληνικό βέτο δε θα πραγματοποιούταν.
Έντεκα χρόνια αργότερα, ορίστε η χώρα στο προαύλιο του ΝΑΤΟ ως το τριακοστό μέλος, με άλλο όνομα, με άλλη εσωτερική δυναμική και σχέσεις και με άλλη πραγματικότητα επί των γειτόνων.
