Северна Македонија има добро ниво на подготвеност во полето на Трансевропските транспортни мрежи (ТЕН-Т), но не е забележан значителен прогрес во изминатиот период.
На кратко, ова е заклучокот на извештајот на Европската комисија (ЕК) за напредокот на Северна Македонија кон ЕУ, во однос на состојбата на меѓународната транспортна инфраструктура.
Во извештајот стои дека постои загриженост околу нетранспарентноста во процесот на доделување на тендери за јавните набавки за Коридор 8 и Коридор 10д.
„Проектот Коридор 8 и 10д продолжува да предизвикува загриженост, особено во тоа како е искористен Законот за стратешки инвестиции за да се заобиколат регулативите за јавни набавки. Договорот за изградба на најголемиот инфраструктурен проект во историјата на земјата беше директно доделен на меѓународен конзорциум без процес на конкурентно наддавање. Дополнително, договорот е означен како доверлив и не е објавен во јавноста“, стои во извештајот на ЕК.
Пошироко, од ЕК велат дека реформите за модернизација на правната рамка за јавно-приватни партнерствата стагнираат.
„Правната рамка за јавните набавки во голема мера е усогласена со правото на ЕУ. Но, сè уште е присутна практиката одредени компании да се ставаат на „црна листа“, што не е во согласност со правилата на ЕУ“, пишува во извештајот на ЕК.
Во извештајот се изразува загриженост за пречекорување на предвидениот буџет за изградбата на Коридор 8 и 10д. Предвидени се 1,3 милијарди евра, односно 11,5 отсто од БДП на Северна Македонија во 2023 година.
Според извештајот, предвидениот буџет за изработка на повеќе од десетте проекти кој се дел од ТЕН-Т не е доволно висок за да се покријат сите трошоци.
„Повеќе од половина од патната мрежа во државата не е во согласност со регулативата за ТЕН-Т. Сепак, Коридорот 10 е понапреден во овој аспект од Коридорот VIII. Националната транспортна стратегија (НТС) за 2018-2030 година е во согласност со развојот на ТЕН-Т. Но, не постои конкретен акциски план за изведување на истата“, стои во извештајот.
Во однос на железничката инфраструктура, иако се забележува напредување во изградбата на пругите на Коридор 8, во извештајот на ЕК се истакнува дека третата фаза од проектот, односно делот од пругата од Крива Паланка до границата со Бугарија, беше прекината од владата.
