Од Лондон преку Софија до Сиднеј, на 4, 11 и 18 јануари годинава во 20 бугарски градови и во 8 светски метрополи, илјадници луѓе маршираа на протести против најновите законски измени донесени во Бугарија со кој значително ќе се намали територијата на националниот парк „Пирин“ за сметка на зимскиот центар „Банско“, инаку многу популарна дестинација и меѓу македонските граѓани. Протестите во Бугарија беа најголемата граѓанска мобилизација од антивладините протести во 2013 година.
Како корупција и кршење на домашните и на законите на ЕУ за заштита на животната средина го оквалификуваа демонстрантите потегот на бугарската влада на крајот на минатата година да дозволи градежни активности во 48% од територијата на националниот пак „Пирин“ пишува „Глобал Војсис“. Паркот сега се простира на територија од 403 квадратни километри недопрена природа – од голи сртови до густи стари шуми преку глечерски езера и кристално чисти рекички. Прогласен е за дел од светското наследство под заштита на УНЕСКО уште во 1983 година.
Но од 2001 година, кога зимскиот центар Банско почна да се проширува надвор од определената територија поради огромниот наплив на туристи, почна „разрастувањето“, и хотелите, скијачките патеки и другите капацитети заземаа повеќе од 160 хектари од националниот парк, предизвикувајќи ерозија на почвата, нарушување на биодиверзитетот и загадување на изворите за вода. Она што се случи потоа беше УНЕСКО во 2010 година да ја „извади“ туристичката зона од територијата на националниот парк, односно околу 0,6 отсто од неговата територија од статусот заштитено подрачје.
Сега, по долгогодишното лобирање на „Улен“, компанијата што ја поседува инфрастуктурата на скијачкиот центар, до бугарската влада, на крајот на декември минатата година, конечно го доби тоа што го сакаше – проширување на територијата на која се однесува концесијата и кревање на забраната за градежни активности.
Како што пишува „Глобал Војсис“, проширувањето на зимскиот центар е здушно поддржано од главните медиуми во Бугарија, од кои најголем дел се во сопственост на моќни олигарси. Техниката е посредна – омаловажување на протестот од еколошките невладини организации преку игнорирање на главните теми и објавување стории во корист на зимскиот центар, како на пример за преоптовареноста на жичницата. Власта ја поддржа оваа верзија тврдејќи дека планот е изменет само за да се дозволи изградба на втора жичница – иако таа не се споменува во законскиото решение. Мејнстрим медиумите исто така се фокусираа на економските придобивки од развојот и порастот на приходите на локалното население.
#Pirin Park staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Het maakt deel uit van het #Natura2000 netwerk van de EU vanwege zijn unieke natuurlijke schatten. https://t.co/hEP9uUBWK0 #SavePirin #SaveOurHeritage #Bulgaria pic.twitter.com/XO6aR1kvZv
— WWF-België (@WWF_Belgie) January 12, 2018
И покрај фактот дека поради климатските промени веќе налагаат се поголемо користење на машините за вештачки снег, за кој се користат локалните водни ресурси, и фактот дека со новите градби дополнително ќе се наруши вегетацијата, бугарската влада ја зголеми територијата на која е дозволено градење од 0,6% на 48%. Активистите стравуваат дека тоа ќе доведе до значително зголемување на површината под скијачки терени, што ќе ги уништи старите дрвја. Едно од нив е и прастариот бор, чија старост се проценува на околу 1.300 години, односно е врсник на бугарската држава.
The oldest tree in Bulgaria. This rare pine grew for 1300 years in Pirin Mountain. It is as old as the Bulgarian state. Now the Bulgarian “patriotic” government insists on clearing of dozens new ski runs in this spectacular forest. #Bulgaria #savepirin #forest #trees pic.twitter.com/7rJEYoln9W — Dimitar Sabev (@mitakaster) January 13, 2018
Поради тоа, под етикетата #SavePirin почнаа голема меѓународна кампања за кревање на свесноста, која беше успешна. Добија поддршка и од холивудскиот актер Џеред Лето, а фондацијата на Леонардо Ди Каприо исто така го сподели апелот на WWF да се спаси националниот парк. Таа петиција инаку собра над 100.000 потписи. Протест изрази и паневропската Зелена партија.
Joining protests to #SavePirin in #Brussels! pic.twitter.com/8NiunMudog
— Ska Keller (@SkaKeller) January 18, 2018
Ако не им се удоволи на барањата – повлекување на законот и гаранции дека ќе се почитува принципот за владеење на правото, како и оставка на министерот за животна средина, Нено Димов, активистите ќе протестираат повторно в четврток, пишува „Глобал Војсис“.
